ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΟ 164 ΧΡΌΝΩΝ ΜΕ ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

Πριν από λίγες ημέρες, σε συζήτηση με τον εκλεκτό φίλο Δ. Σαραντόπουλο, Εκπαιδευτικό, μού είπε ότι εντόπισε στο  διαδίκτυο ένα ενδιαφέρον έγγραφο με ιστορική αξία. Πράγματι, επισκέφθηκα την ιστοσελίδα που μού υπέδειξε και βρήκα το ενδιαφέρον αυτό  στοιχείο, το οποίο και αναρτώ.

Ἀριθ.  74.(Μεταγραφή σε μονοτονικό)

Εν Αγουλινίτση ^[1] σήμερον τήν εικοστήν τετάρτην του μηνός Σεπτεμβρίου ημέραν Πέμπτην της εβδομάδος και ώραν δεκάτην π.Μ. του χιλιοστού οκτακοσιοστού πεντηκοστού τρίτου έτους ενώπιον εμού του Συμβολαιογραφούντος Ειρηνοδίκου Βώλακος Νικολάου Μιχαήλ Καζή ^[2] εδρεύοντος ενταύθα και ενεργούντος τα Συμβολαιογραφικά μου χρέη, ^[3] εντός του κατά την αγοράν της κωμοπόλεως ταύτης Ειρηνοδικειακού καταστήματος εις την οικίαν του Κωνσταντίνου Ν. Μοσχούλα, ^[4] επαρουσιάστησαν οι Κύριοι : Ζαχαρίας Αναστασίου Πασχαλίγκος ^[5] κατοικοκτηματίας Κυπαρισσίας αφ’ ενός και Αναστάσιος Παππαλεξίου ^[6] κατοικοκτηματίας Ανδριτσαίνης αφ’ ετέρου  γνωστοί μοι και άσχετοι συγγενείας μετ’ εμού και των μαρτύρων Κυρίων Ιωάννου Τσιρλοπούλου και Γεωργίου Αλεξοπούλου κατοικοκτηματιών αμφοτέρων Αγουλινίτσης γνωστών μοι ενηλίκων πολιτών Ελλήνων και μη εξαιρετέων κατά τον νόμον και εζήτησαν την σύνταξιν της παρούσης συμβιβαστικής πράξεως ομοφώνως και ευχαρίστως ως εφεξής,  ήτοι.  Επειδή ο πρώτος ειρημένος Πασχαλίγκος είχε κινήσει αγωγήν κατά του δευτέρου ειρημένου Παππαλεξίου ενώπιον του Πρωτοδικείου Καλαμών περί αποδόσεως εισοδημάτων παραχθέντων εκ του τριτημορίου του χωρίου Γκρέκα του Δήμου Σκυλλούντος δοθέντος προς τον ειρημένον Πασχαλίγκον, γαμβρόν του δευτέρου Παππαλεξίου  επ’ αδελφή  λόγω προικός, το οποίον τριτημόριον επιδικασθέν παρεχωρήθη  αυτώ διά δικαστικών αποφάσεων του Πρωτοδικείου Καλαμών, Εφετείου Ναυπλίας και Αρείου Πάγου και το οποίον παρέλαβε κατά το έτος χίλια οκτακόσια πεντήκοντα έν και νέμεται τα εισοδήματα αυτού,  και επειδή τα εισοδήματα ταάτα πηγάζοντα από το έτος χίλια οκτακόσια τριάκοντα επτά, μέχρι του έτους χίλια οκτακόσια πεντήκοντα, επροκάλεσαν την έκδοσιν της από δέκα Απριλίου ενεστώτος έτους και υπ’ αριθμόν τριακόσια τριάκοντα έξ αποφάσεως του εν Καλάμαις Πρωτοδικείου, δι’ ής ο διαληφθείς Πασχαλίγκος υπεχρεώθη να αποδείξη οποία τα εισοδήματα τα οποία εισέπραξεν ο Παππαλεξίου ειρημένος κατά τα ως

είρηται ανωτέρω έτη, τα διαληφθέντα συμβαλλόμενα μέρη προσεκάλεσαν μάρτυρας προς εξέτασιν αλλά πριν ή προχωρήσωσι εις την εξέτασιν αυτών, συνεβιβάσθησαν ως έπεται, ο μεν Αναστάσιος Παππαλεξίου ειρημένος παραχωρεί ευχαρίστως προς τον ρηθέντα Ζαχαρίαν Πασχαλίγκον διά την ανωτέρω των εισοδημάτων τούτων απαίτησιν, από τον Νοέμβριον μήνα ενεστώτος έτους μέχρι της πρώτης Νοεμβρίου μηνός του 1856 ελευσομένου, ήτοι διά τρία ολόκληρα έτη, την κατοχήν και νομήν όλων των παραχθέντων εισοδημάτων εκ των δύο τριτημορίων του χωρίου Γκρέκα των ανηκόντων κατά κυριότητα και νομήν εις αυτόν διά να

καρπωθή αυτά τα εισοδήματα,  εις περίπτωσιν δε καθ’ ήν ο Αναστάσιος Παππαλεξίου δεν ήθελε παραχωρήσει προς τον Ζαχαρίαν Πασχαλίγκον των δύο τρίτων του χωρίου Γκρέκα τα εισοδήματα, θέλει πληρώνει λόγῳ μεταμελείας προς τον Ζαχαρίαν Πασχαλίγκον δραχμάς τρεις χιλιάδας αριθ. 3000, ο δε Ζαχ. Πασχαλίγκος δεχόμενος ευχαρίστως την προς αυτόν γενομένην παραχώρησιν των εισοδημάτων των δύο τριτημορίων εκ του χωρίου Γκρέκα της κυριότητος του διαληφθέντος Αναστ. Παππαλεξίου επί τρία έτη ως ερρέθη ανωτέρω, υπόσχεται ούτος ο Ζαχαρίας μετά την λήξιν των τριών τούτων ετών, να αποσυρθή εκ των δύο τριτημορίων του ειρημένου χωρίου αυτοδικαίως, επί ποινή μεταμελείας δραχμαί χιλιάδαι έξ αριθ. 6.000 και τα εξαχθησόμενα εισοδήματα αυτών των δύο τριτημορίων μετά την λήξιν των ως είρηται τριών ετών μέχρι της απομακρύνσεως του εκ των δύο τριτημορίων του διαληφθέντος Αναστ. Παππαλεξίου, ανήκοντος του ετέρου τριτημορίου κατά κυριότητα και κατοχήν προς τον ειρημένον Ζαχαρίαν Πασχαλίγκον, προς τούτοις τα ειρημένα συμβαλλόμενα μέρη μοι είπον να εκθέσω ότι μετά την λήξιν των τριών τούτων ετών να διανείμωσιν εάν θελήσωσιν ειρηνικώς, εντώ μεταξύ των τας γαίας αυτού του χωρίου Γκρέκα ήτοι όλην την περιοχήν και περιφέρειαν του, όσας καλλιεργουμένας γαίας και μή καλλιεργησίμους εις τρία ίσα μερίδια συμφώνως με τας περί τούτου εκδοθείσας αποφάσεις, του Πρωτοδικείου Καλαμών, του Εφετείου Ναυπλίας και του Αρείου Πάγου, εξ ών το μεν έν τριτημόριον θέλει έχει εις την κυριότητά του ως και μέχρι σήμερον ο Ζαχαρίας Πασχαλίγκος, τα δε άλλα δύο τριτημόρια θέλει εξουσιάζει ωσαύτως ο Αναστάσιος Παππαλεξίου ως μέχρι σήμερον,  αν δε οι ειρημένοι συμβαλλόμενοι δεν συμφωνήσουν εις την ειρηνικήν διανομήν ως ανωτέρω, τότε αν δεν συμφωνήσουν αμφότεροι να φέρουν γεωμέτρην, ^[7] προς τούτο, δύναται ο είς τούτων να φέρη γεωμέτρην να ενεργή την διανομήν ταύτην τα δε έξοδα να πληρώνη ο εις τούτο διστροπών, κατά συνέπειαν όθεν του συμβιβασμού τούτου, ο Ζαχ. Πασχαλίγκος παραιτείται από τούδε και εις το εξής εκ πάσης αξιώσεώς του πηγαζούσης από την ως είρηται περί των εισοδημάτων τούτων απαίτησιν καθώς και από όλα τα προκύψαντα μέχρι τούδε δικαστικά έξοδα, αι δε αφορούσαι την κυριότητα του τριτημορίου ανήκουσας εις τον Ζαχαρίαν Πασχαλίγκον αποφάσεις του Πρωτοδικείου Καλαμών, του Εφετείου Ναυπλίας και του Αρείου Πάγου να έχουν την ισχύν των, και χωρίς ο Πασχαλίγκος να έχει καμμίαν απαίτησιν περί των δύο τρίτων των ανηκούντων εις την κυριότητα και κατοχήν του Αναστ. Παππαλεξοπούλου,  εκτός των επικαρπιών των τριών ετών ως ανωτέρω ερρέθη.  Ούτως εκτεθέντων ως μοι εδήλωσαν ευχαρίστως τα συμβαλλόμενα μέρη, εις ένδειξιν συνετάγει η παρούσα συμβιβαστική πράξις, ήτις αναγνωσθείσα ευκρινώς και μεγαλοφώνως εις επίκοον αυτών και των μαρτύρων, υπογράφεται παρά πάντων και παρ’ εμού.—

Οι  Μάρτυρες                          Οι  Συμβαλλόμενοι

Ι.  Τσιρλόπουλος                    Ζ.  Πασχαλίγκος

Γ.  Αλεξόπουλος                     Α.  Παπαλεξίου

Ο  Ειρηνοδ.  Βώλακος  Συμβολ.

Τ.Σ.      Ν. Μ. Καζής

Ότι  ακριβές αντίγραφον

Εν  Αγουλινίτση   τη   1.  Φεβρουαρίου  1914

Ο  Συμβολαιογράφος  Βώλακος

(Τ.Σ.)           Δ.  ..  Γκιόκας

Παρατηρήσεις:

Ο Αλέξης Παπαλέξης Οικονόμος, παππούς του Αναστασίου του παρόντος εγγράφου, ήταν ιδιοκτήτης 12 τσιφλικιών πριν την επανάσταση. Στα παρόντα έγγραφα αναφέρονται δύο τσιφλίκια, αυτά του χωρίου Γκρέκα και του χωρίου Κρέτσαινα. Στο παρόν έγγραφο δηλώνεται ότι το χωρίο Γκρέκα ανήκει στον Αναστάσιο, κατά τα δύο τρίτα, και στην αδελφή του (άγνωστου ονόματος) συζύγου Αναστ. Πασχαλίγκου, κατά το ένα τρίτο εξ αδιαιρέτου.

Ο γάμος του Πασχαλίγκου πρέπει να έγινε το 1837. Αυτό νομίζω δηλώνει η φράση «. . . καί επειδή τά εισοδήματα ταύτα πηγάζοντα από τό έτος χίλια οκτακόσια τριάκοντα επτά  μέχρι του έτους χίλια οκτακόσια πεντήκοντα, . . .».

Φαίνεται ότι ο Παπαλέξης το 1850, διέκοψε την παροχή του εισοδήματος του ενός τρίτου προς το γαμπρό του,  ο οποίος με αγωγή ζητά να αποζημιωθεί.

Δεν αναφέρονται οι ημερομηνίες των δικαστικών αποφάσεων, του Πρωτοδικείου Καλαμών, του Εφετείου Ναυπλίου και του Αρείου Πάγου.  Πιστεύω ότι από έμμεσες αναφορές, η απόφαση του Πρωτοδικείου Καλαμών, υπέρ του Πασχαλίγκου, μάλλον εκδόθηκε το 1851. Μετά ταύτα το Εφετείο Ναυπλίας αποφάσισε επίσης υπέρ του Πασχαλίγκου, πιθανότατα το επόμενο έτος δηλαδή το 1852, και τέλος όμοια απόφαση εξέδωσε και ο Άρειος Πάγος, περί το τέλος του ιδίου έτους 1852 ή αρχές του 1853.

Συγκρίνοντας παρόμοια έγγραφα, διαφόρων αρχείων μου, του 2^ου μισού του 19^ου αι., όπου οι διαδικασίες ήταν χρονοβόρες, θεωρώ ότι οι αποφάσεις των δικαστηρίων του παρόντος εγγράφου εκδόθηκαν σε χρόνο ρεκόρ!  Αυτό μπορεί να οφείλεται σε δύο λογικές αιτίες. 1^η ότι δεν υπήρχαν πολλές δίκες στα πινάκια των δικαστηρίων τότε, ή  2^η ότι οι οικογένειες των ενδιαφερομένων διέθεταν γνωστούς ανώτερους δικαστές, οι οποίοι φρόντιζαν στη προτεραιότητα των εκδικάσεων. Πιθανόν φρόντισε προς τούτο ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αδαμάντιος Παπαδιαμαντόπουλος, αδελφός του Παναγιώτη, που ήταν γαμπρός από αδελφή του Ζαχαρία Πασχαλίγκου.

Αλλά και ο Παπαλεξίου είχε στενό συγγενή δικαστικό, ο οποίος (μάλλον αργότερα) έγινε Αρεοπαγίτης, ο Γεώργιος Δ. Καρυτινός. Αυτό τεκμηριώνεται από το έγγραφο της 13.7.1888 του παρόντος Αρχείου, όπου δηλώνεται, ότι ήταν στενότατος συγγενής του Παναγιώτη Παπαλέξη, και ως τοιούτος τελούσε ως επίτροπος των ορφανών ανήλικων τέκνων του.

Τελικά στις 10 Απριλίου 1953, το Πρωτοδικείο Καλαμῶν ζητά από τον Πασχαλίγκο να αποδείξει τα πραγματικά εισοδήματα του Γκρέκα από το 1837. Τότε ο Αναστ. Παπαλέξης, αντίδικός, ζήτησε το παρόντα συμβιβασμό, αναγνωρίζοντας το άσκοπο της συνέχειας, διότι θα οδηγούσε σε βάρος του.  

(Ο γράφων τα ανωτέρω, είναι άσχετος με τα νομικά, προς τούτο ζητά τη γνώμη κάθε αναγνώστη, ιδιαίτερα νομικού και γνώστη παρόμοιων εγγράφων του παρελθόντος, σχετικά με τις χρονολογίες της παρούσας παρατήρησης)

Υποσημειώσεις:

1. Αγουλινίτσα: Έδρα του Δήμου Βώλακος. Μετονομάστηκε το 1927 σε Επιτάλιο

2. Καζής Νικόλαος του Μιχαήλ: Ειρηνοδίκης Βώλακος συμβολαιογραφών. Κατάγεται από επιφανή οικογένεια της Δημητσάνας.  Ο πατέρας του διετέλεσε δημογέροντας Δημητσάνας στα τέλη του 18^ου αι., ενώ θείος του (μάλλον μακρινός) ήταν ο γνωστός Μιχαήλ Οικονόμου Καζής, λόγιος, γραμματέας του Θ. Κολοκοτρώνη, δικαστικός και συγγραφέας των «Ιστορικών της Ελληνικής Παλιγγενεσίας».
Ο Νικόλαος έφερε το παρώνυμο «Μαυρονικολός» προφανώς επειδή ήταν μελαψός και είχε σύζυγο Μαρίτσα. Την 31^η Μαρτίου 1956, διορίστηκε Συμβολαιογράφος Δημητσάνας διαδεχθείς τον Εμμανουήλ Ιωάν. Σεργόπουλο.  Ένας αδελφός του είναι γνωστός, ο Γιαννάκος, ο οποίος αναφέρεται σε έγγραφα και ως πραγματογνώμονας που δηλώνει ότι ήταν σεβαστό πρόσωπο στη τοπική κοινωνία είχε σύζυγο Σταθούλα, και πέθανε περί τα τέλη του 19^ου αι.

3. Ειρηνοδίκης ως συμβολαιογράφος: Με τη δημιουργία του Ελληνικού Κράτους, οι ειρηνοδίκες εκτελούσαν και ως συμβολαιογράφοι, λόγω ανεπάρκειας αυτού του κλάδου, και με αυτό τον τρόπο συμπλήρωναν το μικρό μισθό τους. Αργότερα στο τελευταίο τέταρτο του 19^ου αι. έπαυσε αυτό το δικαίωμα, προς κάποιαν στεναχώρια των, αφού στερήθηκαν αυτό το πρόσθετο εισόδημα.

4. Μοσχούλας: Από μεγάλη οικογένεια αγωνιστών του 1821 (Αλέξιος) και πολιτευμένων στην Αγουλινίτσα.

5. Πασχαλίγκος Ζαχαρίας του Αναστασίου: Κατοικοκτηματίας Κυπαρισσίας και σύζυγος της αδελφής του Αναστασίου Παπαλέξη (γάμος το 1837). Κατάγεται από επιφανή οικογένεια. Ο πατέρας του Αναστάσιος μεγαλοκτηματίας, διετέλεσε και πρόξενος της Γαλλίας στη Κυπαρυσσία. Ο Ζαχαρίας είχε αδελφή Κατίνα, η οποία παντρεύτηκε το Παναγιώτη Παπαδιαμαντόπουλο (1810-1898), μεγαλοκτηματία και βουλευτή του Όθωνα, στη Πάτρα, του οποίου ο ένας αδελφός ο Αδαμάντιος ήταν Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Γιος αυτού του Αρεοπαγίτη ο Ιωάννης ήταν ο γνωστός ποιητής Jean Moreas που διέπρεψε στη Γαλλία.

6. Παππαλεξίου Αναστάσιος: Γιος του Παναγιώτη ιερέα Αγίου Νικολάου Ανδρίτσαινας, και εγγονός του Αλέξη Παπαλέξη Οικονόμου, που μαρτύρησε στη Τρίπολη στις 21.9.1821. Διετέλεσε πληρεξούσιος στη Συνέλευση του Άστρους στις 29.3.1923. Το 1848 ανέλαβε τη διεύθυνση του υποκαταστήματος της Εθνικής Τραπέζης στην Ανδρίτσαινα, πιθανότατα ως άμισθος, όπως ήταν και τα περισσότερα υποκαταστήματα της ΕΤΕ στην επαρχία τότε, και η αμοιβή του συνίσταντο σε προμήθειες επί των πληρωμών των οφειλετών προς τη τράπεζα. Παιδιά του: 1) Αλέξης βουλευτής, που πέθανε στο ατύχημα από πυρκαγιά του ατμόπλοιου «Ευνομία» το 1871.  2) Παναγιώτης κάτ. Κρέσταινας βουλευτής. 3) Νικόλαος βουλευτής, και ίσως μια κόρη, σύζυγο Θεοδώρου Μοσχούλα ιατρού Αγουλινίτσας (?).

7. Γεωμέτρης: Επιστήμονας προς μέτρηση της γης, μηχανικός τοπογράφος. Έτσι έλεγαν και τους πολεοδόμος.



Νίκος Κουμπέτσος

Πηγη: http://www.arcadians.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=913:2010-10-12-09-18-52&catid=89