ΜΙΚΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΕ ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ

Με αφορμή την επέτειο από τον θάνατο του Ελευθερίου Βενιζέλου( 18/3/1936) και του Οδυσσέα Ελύτη (18/3/1996), η σημερινή γραφή τιμά τους δύο ξεχωριστούς έλληνες για την προσφορά τους στον Ελληνισμό. Σήμερα, όσο ποτέ, χρειαζόμαστε τέτοιες αναφορές, για προφανείς λόγους

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

 Ο Ελευθέριος  Βενιζέλος  γεννήθηκε στο χωριό Μουρνιές των Χανίων στις 11 Αυγούστου 1864. Γιος του Κυριάκου και της Στυλιανής, το γένος Πλουμιδάκη. Πέθανε στις 18 Μαρτίου  1936στο Παρίσι, από εγκεφαλική συμφόρηση.  

Στη νεώτερη ελληνική ιστορία, η κυρίαρχη παρουσία του Ελευθερίου Βενιζέλου αποτελεί σταθμό που δεν έχει όμοιο του. Εξέφρασε τους βαθύτερους πόθους του Ελληνισμού και με εκπληκτική δημιουργικότητα πραγματοποίησε τα οράματα.
Είχαν προϋπάρξει ο Ιωάννης Καποδίστριας και ο Χαρίλαος Τρικούπης, οι οποίοι με την πολιτική τους κατάφεραν να αλλάξουν την εικόνα μιας Ελλάδας φτωχού συγγενούς, που αρκείται στις εκκλήσεις του φιλελληνισμού των ξένων, και να την καταστηθούν αξιοπρόσεκτη και σεβαστή.
Ο Βενιζέλος, όμως, δεν σταματά εδώ. Αυτός θα κάνει τη μεγάλη εξόρμηση, Η Ελλάδα γίνεται διπλάσια. Ένα άλλο προτέρημα του Βενιζέλου είναι ότι, συγχρόνως με τις πολεμικές προετοιμασίες, αλλά και κατά τη διάρκεια των πολέμων, δεν παραμελεί κανέναν απολύτως τομέα, της δημόσιας διοίκησης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της Παιδείας. Το έργο είναι τιτάνιο και απαιτούσε μεγάλα χαρίσματα, νοητικά, ψυχικά, σωματικά.
Ο Βενιζέλος τα είχε όλα. Ο Βενιζέλος δεν θέλησε ποτέ να αντιμετωπίσει το λαό δημαγωγικά. Δεν «χάιδευε» το λαό, ήθελε να τον εξυψώσει. Και ίσως ζήτησε περισσότερα... Επέλεξε τους πλέον ικανούς συνεργάτες, ένδειξη κι αυτή των αληθινά μεγάλων. Απόδειξη τούτου ότι στα μεγάλα διαστήματα που ήταν υποχρεωμένος να βρίσκεται στο εξωτερικό, δίνοντας τις πολύπλοκες διπλωματικές μάχες, οι συνεργάτες του εδώ επιτελούσαν με επιτυχία σημαντικότατο δημιουργικό έργο.
Κατηγορήθηκε ο Βενιζέλος (έως και σήμερα) ότι έκανε παραλείψεις, σφάλματα και δημιούργησε ιδίως την περίοδο του Διχασμού βαθύτατα μίση. Ουδείς αλάνθαστος. Ένα όμως, δεν πρέπει να λησμονείται, ότι χωρίς αυτόν θα είχαμε την Ελλάδα της Μελούνας. Σε αυτήν σήμερα θα ζούσαμε.
Παρέλαβε, το 1910. Μία χώρα παράλυτη, με το όνειδος του 1897. με κράτος και στράτευμα σε διάλυση.
Σε δύο χρόνια, η Ίδια χώρα είχε ανασυγκροτηθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να εξέλθει νικήτρια από τους Βαλκανικούς Πολέμους, να συμμε­τάσχει στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, στη νικήτρια πλευρά και μετά να φθάσει στην Ιωνία. Η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών...
Αν ένας λαός κατόρθωσε τέτοια επιτεύγματα, είναι γιατί ένας ηγέ­της του έδειξε το δρόμο.
Τα χρόνια πέρασαν, τα τότε πάθη. οι έριδες, τα μίση, λησμονήθηκαν. Και όμως, κάθε φορά που η πατρίδα θα βρεθεί σε καιρούς χαλεπούς -ιδίως εθνικά- όταν το φιλότιμο θίγεται, ακόμα ακούγεται: "Αν είχαμε έναν Βενιζέλο».

 Πηγή: ΕφημερΕφημερίδα "Καθημερινή" ένθετο "Επτά Ημέρες" άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 8/12/1996 .

 ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ 
 

Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.

Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, το Νοέμβριο του 1911. Ήταν ο έκτος γιος της Μαρίας και του Παναγιώτη Αλεπουδέλη, γνωστού σαπουνοβιομήχανου από τη Μυτιλήνη, που διατηρούσε πολύ φιλικούς δεσμούς με το Ελευθέριο Βενιζέλο.

Στην Αθήνα, η οικογένεια εγκαθίσταται, όταν ο Οδυσσέας ήταν 3 χρονών. Στα παιδικά και νεανικά του χρόνια, στο σπίτι της οδού Σόλωνος, σημαντικό ρόλο έπαιξαν, η Γερμανίδα γκουβερνάντα του Άννα Κέλερ και ο θάνατος της αδερφής του Μυρσίνης το 1918, όταν ο ποιητής ήταν μόνο 7 χρονών. Ένας θάνατος, που τον συγκλόνισε και ίσως να τον έβαλε σ' έναν αγώνα να τον ξεπεράσει, ώστε στο τέλος να αποδεχθεί το θάνατο και να τον νικήσει. Έτσι κατάφερε να κάνει, οίστρο της ζωής, το φόβο του θανάτου.

Σε νεαρή ηλικία ο ποιητής μας στάθηκε τυχερός να έχει σπουδαίους δασκάλους, όπως ο Ιωάννης Κακριδής και ο Γιώργος Αποστολάκης, ευτύχησε να ταξιδέψει πολύ, να μυηθεί στην αγάπη της φύσης, να προχωρήσει στην ανακάλυψη των νησιών του Αιγαίου και να αφήσει την ψυχή του σ' ένα αδιάκοπο ταξίδι στα γαλανά νερά του Αρχιπελάγους.

Στα 13 του χρόνια άρχισε να δημοσιεύει, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο, συνεργασίες του στη "Διάπλαση των Παίδων", ένα περιοδικό που σε μας τα παιδιά θυμίζει τον Γρηγόριο Ξενόπουλο, την Πηνελόπη Δέλτα και άλλους κορυφαίους των ελληνικών γραμμάτων.

Γράφει τα "Πρώτα ποιήματα" το 1934. Τότε γνωρίζει και συνδέεται με τον Ανδρέα Εμπειρίκο. Μια γνωριμία, που θα τον επηρεάσει και που θα εξελιχθεί σε μια βαθιά, ισόβια φιλία. Για πρώτη φορά τότε, δέχεται απρόθυμα να δημοσιεύσει ποιήματά του στα "Νέα Γράμματα", με το ψευδώνυμο που θα τον έκανε παγκόσμια γνωστό: Ελύτης.

Στο καφενείο του Λουμίδη, ένα στέκι που εγκαινίασαν το 1938, με την άλλη μεγάλη ποιητική μορφή, το Νίκο Γκάτσο, συναντιέται με σπουδαίους ανθρώπους. Ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζηδάκις ήταν δυο απ' αυτούς.

Στην εποχή του, στην ποίηση επικρατούσε μια νοοτροπία, που ήταν γνωστή με τον όρο "Καρυωτακισμός", που σήμαινε για τη λογοτεχνία ένα κλίμα πόνου, ενοχής και ίσως απαισιοδοξίας. Κόντρα σ' αυτά, ο Ελύτης αντιτάσσει μια ποίηση χαρούμενη, ευφρόσυνη, με μια τρελή ροή λόγου, γεμάτη ζωντανές εικόνες.

Εκπρόσωποι της γενιάς του '30, αυτός και ο Εμπειρίκος, αφομοιώνουν στην ποίησή τους στοιχεία υπερρεαλισμού, σε αντίθεση με τον Σεφέρη - άλλη μια ξεχωριστή μορφή της ίδιας γενιάς - ο οποίος φέρνει στην ελληνική ποίηση, έναν νέο αέρα, επηρεασμένος από τον συμβολισμό.

Ως πολίτης, δεν παρέλειψε να δώσει το παρόν στις κρίσιμες στιγμές του έθνους. Υπηρέτησε στο αλβανικό μέτωπο ως ανθυπολοχαγός (΄40-'41). Οι εμπειρίες του απ' το Αλβανικό έπος συγκεντρώνονται σ' ένα έργο, το "'Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας".

Στη Γαλλία, το 1950, ξεκινά να γράφει την κορο-νίδα του έργου του, το " 'Αξιον Εστί", που κυκλοφορεί το 1960 και κερδίζει το Πρώτο Κρατικό Βραβείο. Το 1963, ο Σεφέρης παίρνει το βραβείο Νόμπελ και ο Ελύτης, εκδίδει το έργο του " 'Ηλιος ο Πρώτος" και τα επόμενα χρόνια, ηχογραφεί με τον Θεοδωράκη τις "Μικρές Κυκλάδες".

Στα 1972 αρνείται - σαν πράξη αντίστασης - το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας, που του προσφέρει η χούντα. Εκδίδει "Τα ρω του έρωτα", το 1973 και κυκλοφορεί σε μουσική Λίνου Κόκοτου "Το θαλασσινό τριφύλλι".

Το 1979, η Σουηδική Ακαδημία ανήγγειλε, ότι του απονέμει το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας και γίνεται ο δεύτερος 'Ελληνας, που τιμάται με το ανώτερο βραβείο, στο χώρο της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς από την πνευματική παρακαταθήκη που μας άφησε. "Προσανατολισμοί" (1940), "Θάνατος και Ανάσταση του Κων/νου Παλαιολόγου" (1971), "Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας" (1972), "Ο ζωγράφος Θεόφιλος" (1973), "Η μαγεία του Παπαδιαμάντη" (1977), "Μαρία Νεφέλη" (1978), αλλά και ένα τεράστιο έργο στο χώρο της δισκογραφίας.

Από τα δοκίμιά του μέχρι τις μεταφράσεις ξένων ποιητών και θεατρικών συγγραφέων. Μια προσφορά που συνεχίστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του. Το 1992, το βιβλίο "Εν λευκώ" και το 1995 μια συλλογή δοκιμίων με τίτλο "Ο κήπος με τις αυταπάτες". Μια παρακαταθήκη, για την οποία τιμήθηκε και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Πηγή: http://11dim-kaval.kav.sch.gr/main/pray/bio.htm