Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΩΣ ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

ο Umberto Eco

Ο όρος «κουλτούρα» είναι αρκετά γνωστός και άλλο τόσο είναι χαμένος μέσα σε λαβυρινθώδεις κατανοήσεις και χρήσεις του. Αρκετοί θεωρητικοί έχουν συμβάλλει στην κατανόηση του όρου και την ανάλυση των μορφών της κουλτούρας. Μεταξύ αυτών ο Umberto Eco ξεχωρίζει. Το παρόν σχόλιο γράφτηκε με αφορμή το βιβλίο του Apocalittici e Ιntegrati (1964), το οποίο αναφέρεται στη μαζική κουλτούρα, τους επικριτές και τους θεράποντές της (ελληνική μετάφραση Έφη Καλλιφατίδη, Κήνσορες και Θεράποντες, Γνώση, 1987). Ο Umberto Eco επισημαίνει ότι οι μορφές της μαζικής κουλτούρας έχουν τέτοια δομικά χαρακτηριστικά, ώστε να ικανοποιούν «την απεριόριστη ανάγκη για ψευδαισθήσεις που τρέφει ο άνθρωπος» (Κήνσορες και Θεράποντες, σ. 104). Δεν αναλύει περισσότερο αυτή την ανάγκη. Άλλωστε, δεν είναι αυτή το αντικείμενό του, αλλά τα φαινόμενα της κουλτούρας που λειτουργούν στην υπηρεσία της. Ωστόσο, η ψυχαναλυτική θεωρία έχει επισημάνει ότι η ίδια η επιθυμία του ανθρώπου συγκροτείται ως επιθυμία του Άλλου, δηλαδή ως φαντασίωση του υποκειμένου για πληρότητα δύναμης και ηδονής. Μπορεί το πρωταρχικό σημαίνον αυτής της φαντασίωσης, για παράδειγμα «η Μητέρα», να εκπίπτει από τη θέση της ικανοποίησης της επιθυμίας, ωστόσο η κουλτούρα –και εν γένει η γλώσσα– προσφέρει πλήθος από άλλα σημαίνοντα, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν ως υποκατάστατα. Με άλλα λόγια, μπορούν να λειτουργήσουν ως μικρά α στη θέση του μεγάλου Α, για να υιοθετήσουμε την έκφραση του Lacan.

Όταν ο Umberto Eco αναφέρεται στα σημαίνοντα της μαζικής κουλτούρας, αναφέρεται ακριβώς σε αυτά τα σημαίνοντα, τα οποία έρχονται να αποτελέσουν μέρος ενός ρεπερτορίου που λειτουργεί στην υπηρεσία της επιθυμίας για πληρότητα δύναμης και ηδονής. Έτσι, στην ανάλυσή του για τον Σούπερμαν ο Umberto Eco επισημαίνει ότι ο ήρωας «θα πρέπει να ενσαρκώνει, πέρα από οποιοδήποτε όριο μπορούμε να διανοηθούμε, τις απαιτήσεις που τρέφει ο κοινός πολίτης για δύναμη και που δεν μπορεί να τις ικανοποιήσει» (σ. 286).
Στην περίπτωση της μαζικής κουλτούρας το σημαίνον που εξυπηρετεί αυτές τις απαιτήσεις, έχει δομικά χαρακτηριστικά όσο πιο στοιχειώδη και απλά γίνεται, καθώς το υποκείμενο «απαιτεί να αποκωδικοποιηθεί το μήνυμα κατά τρόπον ώστε το σημαινόμενο να είναι μονοσήμαντο και σαφές» (σ. 131). Έτσι, για παράδειγμα η μαζική κουλτούρα στην περίπτωση του πορνό φθάνει στη στοιχειώδη μορφή της, όταν στις περιπτώσεις του hard-core έχει πια τη δυνατότητα μέσα από κοντινά πλάνα και κατάλληλες γωνίες λήψης να δείχνει τα εν δράσει γεννητικά όργανα, αντί να περιορίζεται στον έμμεσο υπαινιγμό αυτής της δράσης. Με ανάλογο τρόπο η πολιτική κουλτούρα στην υπηρεσία των φαντασιώσεων φθάνει στην έσχατη μορφή της, όταν τα σημαίνοντα που προσφέρει δεν έχουν πια έναν αφηρημένο χαρακτήρα, αλλά την αποκωδικοποιητική απλότητα των εικόνων και των αισθήσεων, όπως γίνεται στις εκφράσεις «θα σκίσουμε τα μνημόνια» ή «οι αγορές θα χορεύουν πεντοζάλη».
Ένα κοινό εθισμένο σε μια τέτοια κουλτούρα είναι δύσκολο να δεχθεί κάτι διαφορετικό. Η πλειονότητά του αντλούσε ικανοποίηση –με την έναρξη της μεταπολίτευσης και για πολλά χρόνια τώρα– μέσα από τον εθισμό της κατανάλωσης soft αφηγήσεων απόλαυσης και δύναμης, οι οποίες ωστόσο είχαν ως χαρακτηριστικό το να μη διαψεύδουν την αίσθηση μιας πορείας που υποσχόταν όλο και κάτι παραπάνω. Όταν το 2010 ήρθε η στιγμή της πρώτης διάψευσης, το κοινό δεν αναζήτησε τα σημαίνοντα που θα το έφερναν αντιμέτωπο με την πραγματικότητα της παρασιτικής λειτουργίας του ελληνικού κράτους. Από το 2012 και ύστερα έδειξε φανερά την προτίμησή του στην απόλαυση που προσέφερε η hard core κουλτούρα των αφηγήσεων που υπόσχονταν καινούργιο δανεικό χρήμα με ταυτόχρονο σκίσιμο των μνημονίων, δηλαδή χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
Βεβαίως, κάποιοι λένε ότι με αυτό τον τρόπο μάχονται και αντιστέκονται πατριωτικά στον καπιταλισμό και την αγριότητα του νεοφιλελευθερισμού. Ωστόσο, τα σημαίνοντα μιας πραγματικά τέτοιου είδους μάχης δεν είναι αυτά που ικανοποιούν φαντασιώσεις απόλαυσης μέσα από τη διαιώνιση μιας παρασιτικής λειτουργίας, αλλά αυτά που συγκροτούν και οργανώνουν ένα εναλλακτικό υποκείμενο της επιθυμίας. Όσο αυτό δεν συμβαίνει, η επιθυμία θα είναι εγγεγραμμένη και αιχμάλωτη μέσα σε έναν κύκλο πλαστών υποσχέσεων και διαψεύσεων. Η νέα διάψευση ήρθε το καλοκαίρι του 2015 και είναι φανερό ότι έχει προκαλέσει στο κοινό μια κάποια αμηχανία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα δεν θα το οδηγήσει στην αναζήτηση νέων σημαινόντων, τα οποία θα τεθούν και πάλι στην υπηρεσία των ίδιων αξερίζωτων φαντασιώσεων

  Στρατής Ψάλτης, http://metarithmisi.gr

Σχολαί Μακιαβέλλι, πληροφορίες κ. Τσίπρας

 

Του Γιώργου Σιακαντάρη, http://booksjournal.gr

Τελικά, ο Αλέξης Τσίπρας εντρύφησε στον Μακιαβέλλι, τον οποίο πέρυσι τέτοια εποχή αποστρεφόταν - όχι όμως και απολύτως, θα χρειαστεί και μερικά ακόμα, δωρεάν, μαθήματα. Ένα απ' αυτά, παρακάτω.

Πολλοί υποστηρίζουν πως, πέρα απ’ όλες τις άλλες ανεπάρκειες, ο Αλέξης Τσίπρας έχει παιδεία που δεν του επιτρέπει να παρακολουθήσει την πολιτική σκέψη η οποία ξεφεύγει από τα στενά όρια της κουλτούρας των «δεκαπενταμελών». Χαιρεκακία. Τουλάχιστον σε μια περιοχή της ανθρώπινης σκέψης που αφορά την πολιτική θεωρία του Μακιαβέλλι, ο έλληνας πρωθυπουργός έχει κάνει θεαματικές προόδους. Μόλις πριν από 15 μήνες, ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στην Μπολόνια, αναφερόταν απαξιωτικά στον Μακιαβέλλι τοποθετώντας του στη συντηρητική Ευρώπη, σε αντιδιαστολή με την προοδευτική Ευρώπη  του Διαφωτισμού, του Μαρξ και του Γκράμσι. Είχα σχολιάσει εκείνη την άποψη του κ.Τσίπρα στο Boοks’ Journal, «Ο Τσίπρας, το κέρας της αμάθειας και ο Μακιαβέλλι».

Δεν φανταζόμουν πως μέσα σ’ ένα χρόνο ο πρωθυπουργός όχι μόνο θα είχε αφομοιώσει τόσο βαθιά τα διδάγματα του προδρόμου του Διαφωτισμού, αλλά άνετα θα μπορούσε να ανοίξει και μια σχολή στην οποία θα παραδίδονται σε νέους και παλαιότερους πολιτικούς εξαίρετα μαθήματα μακιαβελλικής σκέψης – όχι αυτά που αναπαράγονται στα εγχώρια και σε πολλά ξένα λεξικά. Έτσι λοιπόν, τώρα, μπορεί να ισχυριστεί πως γνωρίζει πολύ καλά την άποψη του Μακιαβέλλι για τον πολιτικό που είναι «αλεπού για να μυρίζεται τις παγίδες και λιοντάρι για να τρομάζει τους λύκους».

«Είναι απαραίτητο να παριστάνεις καλά την αλεπού  και να είσαι μεγάλος ψεύτης και υποκριτής. Γιατί οι άνθρωποι είναι τόσο απλοϊκοί και υποκύπτουν τόσο στις ανάγκες της στιγμής, ώστε όποιος εξαπατά θα βρίσκει πάντα κάποιον που θα τον αφήνει να εξαπατά». Έτσι «ένας συνετός ηγεμόνας δεν πρέπει να  κρατά το λόγο του όταν κάτι τέτοιο στρέφεται εναντίον του και όταν οι λόγοι που τον έκαναν να τον δώσει έχουν εκλείψει».

Ο σοβαρός και συνετός αυτός ηγεμόνας «πρέπει να έχει μια ψυχή διατεθειμένη να στρέφεται όπως τον σπρώχνουν οι άνεμοι της τύχης […] και όπως είπαμε ήδη, να προτιμά το καλό αν μπορεί, αλλά να ξέρει να γυρνά στο κακό, όταν είναι ανάγκη»… Γιατί «οι άνθρωποι κρίνουν περισσότερο αυτό που φαίνεται παρά αυτό που κάνει κανείς. Γιατί όλοι μπορούν  να δουν, λίγοι όμως καταλαβαίνουν».

Ο κ. Τσίπρας όχι μόνο έμαθε αυτά τα μαθήματα, αλλά και τα αφομοίωσε πάρα πολύ καλά. Είναι σε θέση ακόμα και αν χάσει την πρωθυπουργία να ανοίξει σχολές με το όνομα Μακιαβέλλι και να προσφέρει από νέες θέσεις τις πολύτιμες εμπειρίες και τις γνώσεις που έχει αποκομίσει.

Βεβαίως, όσο ακόμη διαρκεί η εκκρεμότητα της πρώτης αξιολόγησης του τρίτου Μνημονίου δεν του εύχομαι να χάσει την πρωθυπουργία, γιατί θέλω να διαψευστεί εδώ ο Μακιαβέλλι, ο οποίος υποστηρίζει πως η φύση των ανθρώπων είναι κακή, γι’ αυτό και οι άνθρωποι δεν κρατούν το λόγο τους. Βεβαίως, ο Μακιαβέλλι ισχυρίζεται πως επειδή «οι άνθρωποι είναι κακοί και οι ίδιοι δεν κρατούν το λόγο τους απέναντι [στον ηγεμόνα], ούτε εσύ πρέπει να τον κρατήσεις απέναντί τους». Πόσο βαθιά τον μελέτησε ο κ. Τσίπρας!

Ωστόσο, θα αναρωτηθείτε, θα ήταν καλύτερο να μην υπέγραφε το Μνημόνιο και να βγαίναμε από το ευρώ; Εδώ είναι ένα μικρό ακόμα μάθημα από τον Μακιαβέλλι, που δεν το έχει αφομοιώσει πλήρως ο έλληνας πρωθυπουργός. Ο μεγάλος φλωρεντινός στοχαστής νουθετούσε τον ηγεμόνα να συμπεριφέρεται «κακά», για να εφαρμόζει μια αποτελεσματική υπέρ του δημόσιου συμφέροντος διακυβέρνηση, όχι μόνο για να παραμείνει αυτός στην εξουσία. Πολύ φοβάμαι πως η στροφή του κ. Τσίπρα έγινε  μόνο για να παραμείνει αυτός στην εξουσία και όχι για το δημόσιο συμφέρον. Γιατί αν ενδιαφερόταν για το δημόσιο συμφέρον δεν θα είχε ακολουθήσει την αντιπολιτευτική τακτική που ακολούθησε, ούτε θα «διαπραγματευόταν» όπως «διαπραγματεύτηκε» τους επτά μήνες της διακυβέρνησής του, εξαντλώντας τελικά τη χώρα, την οικονομία, τους πολίτες και, κυρίως, κάθε έννοια δημοσίου συμφέροντος.

Χρειάζεται επομένως ο έλληνας πρωθυπουργός λίγα ακόμα  μαθήματα για να αφομοιώσει πλήρως τον Μακιαβέλλι, ο οποίος θέλει τον ηγεμόνα να είναι κακός για  να εξυπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον και όχι κακός για να εξυπηρετήσει τον εαυτό του. Βεβαίως, είτε με την πρώτη έννοια (που δεν το νομίζω) είτε με τη δεύτερη, ο κ. Τσίπρας είναι ένας πάρα πολύ κακός πρωθυπουργός. Εδώ ίσως σπεύσουν να τον βοηθήσουν αυτοί οι νέοι «σύμβουλοι» που σήμερα ανακαλύπτουν πως ο κ. Τσίπρας γίνεται σοσιαλδημοκράτης. Θα του υπενθυμίσουν πόσο δίκιο είχε ο Μακιαβέλλι όταν υποστήριζε πως «ο ηγεμόνας είναι πολύ πιο εύκολο να κάνει φίλους εκείνους τους ανθρώπους που ήταν ικανοποιημένοι από την προηγούμενη κυβέρνηση, και γι’ αυτό ήσαν εχθροί του, παρά εκείνους που έγιναν φίλοι του και τον βοήθησαν να καταλάβει το κράτος, γιατί δεν ήταν ικανοποιημένοι».

Ο αμερικανός πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν έλεγε πως «μπορείς να τους ξεγελάς όλους για λίγο καιρό, λίγους όλο τον καιρό, αλλά όχι όλους όλο τον καιρό». Ενώ ο αμερικανός ιστορικός και φιλόσοφος Γουίλ Ντιράν υποστήριζε ότι «μπορεί να είναι αλήθεια ότι δεν μπορείς να εξαπατήσεις όλους τους ανθρώπους για πάντα, αλλά μπορείς να εξαπατήσεις αρκετούς από αυτούς για αρκετό καιρό, ώστε να κυβερνήσεις». Ελπίζω πως στην περίπτωση του κ. Τσίπρα θα επαληθευτεί ο Αβραάμ Λίνκολν και όχι ο Γουίλ Ντιράν.

Άλωστε, είπαμε: και οι Σχολές Μακιαβέλλι μπορεί κι αυτές να είναι προσοδοφόρες. 

ΕΔΩ ΤΟ ΚΑΛΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ!

 

Χρόνια τώρα η ελληνική πολιτική ζωή ήταν χωρισμένη σε μνημονικούς και σε αντιμνημονιακούς, σε προσκυνημένους και σε υπερήφανους, σε προδότες και σε πατριώτες. Στην ανέξοδη αυτή ρητορεία πρωταγωνιστούσε η Αριστερά- στην ελληνική της εκδοχή και η ακροδεξιά του υπερ-πατριώτη Π. Καμένου. 

Σήμερα, 5 χρόνια μετά, το νέο μνημόνιο φέρει την υπογραφή ενός κυβερνητικού σχήματος που συγκροτήθηκε από τις λεγόμενες αντι-μνημονικές δυνάμεις( ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ). 

Τα καλά του αριστεροακροδεξιού  μνημονίου αναλύονται σε άρθρο που εντόπισα στην ιστοσελίδα http://www.athensvoice.gr/article/city-news-voice και υπογράφεται από τον Σπύρο Φλέτσα. 

Δεν επιδιώκω την τη δικαίωση  για την εκίμηση μου, που τρεις μόλις ημέρες  πριν από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015, προέβλεψα ότι η ίδια οικονομική πολιτική θα συνεχιζόταν και με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αλλά να αναδείξω ότι οι σημερινοί κυβερνώντες, ή  ήταν ανίκανοι να δουν την ελληνική και , κατ, επέκταση, την ευρωπαϊκή πραγματικότητα ή γνώριζαν και συνειδητά μας εξαπατούσαν.  Επομένως, και στις δυο περιπτώσεις,  επικίνδυνοι. 

Παραθέτω το σχετικό άρθρο.

«Όλα τα καταλαβαίνω, όλα τα καταλαβαίνω / κι όμως κάνω το κορόιδο και σωπαίνω» τραγουδούσε τη δεκαετία του 1970 η Ρίτα Σακελαρίου σε στίχους της Αντιόπης Μπατσαλιά.

Και το τραγούδι συνέχιζε: «Πιο καλά με παρωπίδες, παρά φως μου να σε χάσω». Την τακτική αυτή είχε υιοθετήσει η Μαρίνα, η σύζυγος σε ένα παλιό ανέκδοτο, που είχε αποδεχτεί την ύπαρξη της ερωμένης, αφού δεν είχε τη δύναμη να χωρίσει.

Ένα βράδυ η Μαρίνα και ο άντρας της βρέθηκαν με παρέα σε ένα κέντρο διασκέδασης και βλέπουν να διασκεδάζει ένας γνωστός τους με την δική του ερωμένη. Και τότε η Μαρίνα λέει γεμάτη ικανοποίηση: «Τι χάλια που είναι η δικιά τους, ενώ η δικιά μας είναι κούκλα».

Κάπως έτσι τα non papper της κυβέρνησης - που παρουσιάζονται αυτούσια και ασχολίαστα στα περισσότερα ΜΜΕ - υποστηρίζουν ότι το μνημόνιο που συμφώνησαν είναι καλύτερο από τα προηγούμενα. Για μια ακόμη φορά πανηγυρίζουν για τη μείωση της απαίτησης των δανειστών για το μέγεθος του πρωτογενούς πλεονάσματος. Όμως απαίτηση αυτή προσαρμόστηκε χαμηλότερα λόγω της οικονομικής καταστροφής των προηγούμενων μηνών.

Θα πρέπει να το ξαναπούμε: με ανάπτυξη κοντά στο 3% μπορούσε ο προϋπολογισμός να παρουσιάσει μεγαλύτερα πλεονάσματα. Τώρα που η ύφεση μπορεί να ξεπεράσει το 3% το πλεόνασμα εξαφανίζεται. Γι' αυτό λαμβάνονται μέτρα λιτότητας, γι' αυτό αυξάνονται τόσο πολύ οι φόροι. Τον περασμένο Δεκέμβριο δεν υπήρχε στο τραπέζι καμία άλλη αύξηση φόρου εκτός από την αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά και στις διανυκτερεύσεις. Αντίθετα, θα παρέμενε η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση και η μείωση της έκτακτης εισφοράς.

Σύμφωνα με το νέο μνημόνιο - που προσυπογράφει και η κυβέρνηση - η ύφεση προβλέπεται θα συνεχιστεί και το 2016 για το οποίο στο τέλος του 2014 προβλεπόταν ανάπτυξη πάνω από 3%. Αυτό σημαίνει λιγότερες δουλειές, μεγαλύτερη ανεργία και λιγότερα έσοδα για το κράτος, που θα αναπληρωθούν με τους φόρους που επιβάλλονται.

Τα πρωτογενή πλεονάσματα μειώνουν την επιβάρυνση από το χρέος και η Ελλάδα τα πετύχαινε (έως 4,9% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την Eurostat) για οκτώ συνεχόμενα χρόνια, από το1994 έως και το 2002.

Για χρόνια ο Αλέξης Τσίπρας κατηγορούσε τα μνημόνια ότι αυξάνουν το χρέος. Τότε το χρέος ανέβαινε από τα ελλείμματα και ελάχιστα από τους τόκους. Τώρα ο ίδιος το αυξάνει απότομα και αναίτια. Αυτό που πραγματικά πετυχαίνει η κυβέρνησή του είναι περισσότερη λιτότητα για μικρότερο αποτέλεσμα.

Το κυβερνητικό non papper εμφανίζει σαν επιτυχία ότι θα μας δώσουν 86 δισ. νέα δάνεια. Από τα 86 δισ. που θα χρειαστούμε, ένα μέρος θα πάει για την εξόφληση δανείων. Το υπόλοιπο είναι νέο χρέος που θα προστεθεί στο παλιό. Είναι χρέος του Τσίπρα.

Τον περασμένο Δεκέμβριο δεν υπήρχε ανάγκη για ανακεφαλαίωση των τραπεζών, τώρα χρειάζονται μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια. Η έμπνευση του δημοψηφίσματος θα στοιχίσει στο δημόσιο ταμείο αρκετές δεκάδες δισ. πέρα από αυτά που κόστισαν στην πραγματική οικονομία τα δημαγωγικά κόλπα του ΣΥΡΙΖΑ.

Καμιά κυβέρνηση δεν θέλει τα μνημόνια. Όλες προτιμούν να μοιράζουν χρήματα, αντί για περικοπές και φόρους. Ανεξάρτητα από τις δικές τους ευθύνες, οι κυβερνήσεις που υπέγραψαν τα προηγούμενα μνημόνια το έκαναν μέσα σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης και μεγάλων ελλειμμάτων, που δεν άφηναν πολλά περιθώρια.

Ο Αλέξης Τσίπρας παρέλαβε πρωτογενές πλεόνασμα και μια οικονομία σε ανάπτυξη και κατάφερε σε ένα εξάμηνο να ξαναφέρει την ύφεση και να εξαφανίσει το πλεόνασμα.

Η έπαρση με την οποία περηφανεύεται για τα αποτελέσματα της καταστροφικής πολιτικής του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν εφαρμογή της μεθόδου του Γκέμπελς «πες πες ψέματα, στο τέλος όλο και κάτι θα μείνει».

Δεν υπάρχει, όμως, πιο εύστοχο σχόλιο για τα τραγελαφικά που ζούμε από το σκίτσο του Αρκά που λέει: «Ηγέτης είναι αυτός που μπορεί να αποτρέψει μια καταστροφή, η οποία δεν θα ερχόταν αν δεν κυβερνούσε». 

ΠΑΛΑΙΟΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ - ΕΥΝΟΙΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

 

Την παραίτησή του υπέβαλε την Παρασκευή ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Περιουσίας Δημήτρης Κλούρας, πέντε μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Η παραίτησή του έρχεται έπειτα από απαίτηση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη.

Ποιος περίμενε ότι η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ θα ακολουθούσε την πεπατημένη των λεγομένων παλαιών κομμάτων, όπου μια αλλαγή ενός υπουργού θα επέφερε αλλαγές στα πολιτικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος. Κι όμως, η αλλαγή του αν. υπουργού οικονομικών, σηματοδότησε όχι μόνο την αλλαγή των προσώπων αλλά και της πολιτικής. Ο μέχρι προχθές εκπρόσωπος των υπαλλήλων του υπ. οικονομικών που, με ευθύνη του πρωθυπουργού, υπουργοποιήθηκε, απαίτησε την άμεση απομάκρυνση του γ. γ δημόσιας περιουσίας, ο οποίος είχε επιλεγεί πριν από 5 μήνες από τον πρωθυπουργό.

Ο αποκεφαλισθείς  καταγγέλλει φαινόμενα διαφθοράς , ενώ ο νέος υπουργίσκος καμώνεται ότι θα πατάξει τη διαφθορά και την φοροδιαφυγή. Καθημερινά, όλο το διεφθαρμένο μιντιακό σύστημα μαζί με την κρατική…. ΥΕΝΕΔ , τον προβάλλει προκλητικά,. Ο τηλεμαϊντανός αυτός επαναλαμβάνει τα χιλιοειπωμένα: ξαναμιλάει για φορολογικούς ελέγχους, αποφεύγοντας να δεσμευθεί για το πότε θα εφαρμόσει το πλαστικό χρήμα, κάτι που διαφαινόταν ότι θα συνέβαινε με τον προηγούμενο υπουργό. Μπορεί λοιπόν να υποθέσει κάποιος ότι ο φοροελεγκτικός μηχανισμός αντιστέκεται σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αφού η εξουσία των συγκεκριμένων υπαλλήλων θα περιοριστεί και μαζί μ αυτή και η δωροδοκία….. . Αν ισχύει αυτό, τότε η νέα υπουργάρα  μας, συνεχίζει την προστασία, που μέχρι τώρα εξασφάλιζε στη συγκεκριμένη συν(Α)τεχία.

 Και κάτι ακόμη: ο παραιτηθείς Γ.Γ κατήγγειλε ότι υπάλληλοι του υπ οικονομικών, αν και συνταξιούχοι, εξακολουθούσαν να εισπράττουν και τον μισθό τους- κλέβοντας το δημόσιο 4 εκατομμύρια ευρώ μέχρι σήμερα, και ο λαλίστατος υπουργός- εκπρόσωπος του σιναφιού, δεν βρήκε να πει μια κουβέντα, ούτε η συγκυβέρνηση του «νέου  ήθους» έκανε μια δήλωση.

Επειδή ενδεχομένως να κατηγορηθώ ως…. .εχθρός της λαοπρόβλητης συγκυβέρνησης, παραθέτω αυτούσια την επιστολή του αποπεμφθέντος κυβερνητικού στελέχους.

      

Αναλυτικά η επιστολή παραίτησης:

Με την από 5-8-2015 αίτησή του, ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών κ. Τρ. Αλεξιάδης, μού ζήτησε, χωρίς την παραμικρή αιτιολογία, την υποβολή της παραίτησής μου. Διαπιστώνοντας, ότι δεν υπήρχε πλέον η επιθυμία για συνέχιση της συνεργασίας της κυβέρνησης μαζί μου, υπέβάλα σήμερα, αρμοδίως και ενώπιον του Υπουργού Οικονομικών, κου Ε. Τσακαλώτου, μετά τη συμπλήρωση πέντε ακριβώς μηνών από την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων μου, την παραίτησή μου. Με την παραίτησή μου αισθάνομαι την ανάγκη να επισημάνω τα ακόλουθα:

1. Επελέγην για τη θέση του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας, λόγω των νομικών γνώσεών μου επί του αντικειμένου, το οποίο μού ανετέθη, αλλά και λόγω των αγώνων μου για την τήρηση της νομιμότητας, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας – κοινόχρηστης περιουσίας.

2. Σ’ αυτούς τους πέντε μήνες εργαζόμουν στο Υπουργείο, σε καθημερινή βάση, από το πρωϊ μέχρι αργά το βράδυ, ενίοτε και Σαββατοκύριακα, προκειμένου να μελετώ τις υποθέσεις, που απασχολούσαν τις Υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας, να επιλύω σοβαρότατα προβλήματα, πολλά εκ των οποίων και των ιδίων των υπαλλήλων, να αντιμετωπίζω διοικητικές δυσλειτουργίες και χρόνιες παθογένειες του Δημοσίου και να αποκαλύπτω – αναδεικνύω υποθέσεις κακοδιαχείρισης του δημοσίου χρήματος και ενδεχόμενης διαφθοράς. Όλα αυτά «αθόρυβα» και συστηματικά. Προτίμησα τη σκληρή και ουσιαστική εργασία από τη δημοσιότητα, όπως, ευτυχώς, και άλλοι ομόλογοί μου στο Υπουργείο Οικονομικών, με τους οποίους είχα αγαστή συνεργασία.

Απέφυγα συνειδητά και να αξιοποιήσω τα προνόμια της θέσεως του Γενικού Γραμματέα. Ενδεικτικώς επισημαίνω, ότι, λαμβάνοντας υπόψη τη δυσχερή οικονομική κατάσταση της χώρας, επιδίωξα τον διορισμό μόνο ενός συνεργάτη – συμβούλου (μη συγγενικού προσώπου), ενώ είχα εκ του νόμου δικαίωμα να ζητήσω το διορισμό δύο συνεργατών – συμβούλων και δύο μετακλητών υπαλλήλων.
Παράλληλα, στηρίχθηκα αποκλειστικώς στη συνδρομή των ήδη υπηρετούντων υπαλλήλων. Αξίζει δε να σημειωθεί, ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας μου, δεν επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του Υπουργείου από την καταβολή έστω και μίας ώρας υπερωρίας, τόσο του ειδικού συνεργάτη μου, όσο και των υπαλλήλων του Γραφείου της Γ.Γ.Δ.Π., λόγω του υπέρμετρου ζήλου τους, των οποίων είχα την αμέριστη συμπαράσταση στην προσπάθειά μου.

3. Παρέλαβα μία Γενική Γραμματεία υπό διάλυση, λόγω, τόσο της υποστελεχώσεώς της και της διαρκούς «φυγής» εμπείρου προσωπικού, όσο και της πρόσφατης οργανωτικής αποδομήσεώς της με την εφαρμογή του Π.Δ/τος 111/2014 (Υπηρεσίες, χωρίς θέση προϊσταμένου, χωρίς τοπογράφους μηχανικούς ή πολιτικούς μηχανικούς, χωρίς οχήματα για αυτοψίες, Υπηρεσίες αιχμής με δύο άτομα ή και ένα μόνο άτομο ως προσωπικό, κλπ). Το δε ηθικό του προσωπικού ήταν δικαιολογημένα πεσμένο, διότι επί σειρά ετών, βίωσε την πλήρη εγκατάλειψη και απαξίωση.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, ότι μέχρι σήμερα, για διάφορους λόγους, μη αφορώντες τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, δεν έχει καλυφθεί η χηρεύσασα θέση του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας, δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες προγραμματισμένων μετατάξεων ελάχιστου, πλην όμως πολύτιμου, υπαλληλικού προσωπικού σε «αιμορραγούσες» Υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας, δεν προωθούνται ήδη επεξεργασμένα νομοσχέδια και τροποποιήσεις νομοθετικών διατάξεων, κλπ. Σ’ αυτούς τους πέντε μήνες προσπάθησα, υπό ιδιαιτέρως αντίξοες συνθήκες, να αντιστρέψω την κατάσταση, να καλύψω κενά και να ανορθώσω το ηθικό των εντίμων και σκληρά εργαζόμενων υπαλλήλων, στην προσπάθεια των οποίων στηρίζεται ακόμη το οικοδόμημα της Δημόσιας Περιουσίας.

Σ’ αυτά τα πλαίσια, πέραν των πολλών άλλων ενεργειών μας, με τη σύμφωνη γνώμη της τέως Αναπληρώτριας Υπουργού Οικονομικών, κας Όλγας – Νάντιας Βαλαβάνη, συνέστησα Επιτροπή, η οποία, με τη συνδρομή των προτάσεων και των ιδίων των εργαζομένων, επεξεργάσθηκε και συνέταξε ολοκληρωμένο σχέδιο οργανωτικής ανάταξης όλων των Υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας, διά της τροποποιήσεως του Π.Δ/τος 111/2014, αλλά και ολοκληρωμένο σχέδιο σταδιακής ενίσχυσής τους με το αναγκαίο προσωπικό (μηχανικούς και νομικούς).

Το νομοσχέδιο, όπως αρμοδίως έχω ενημερώσει τον Υπουργό Οικονομικών και τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών είναι έτοιμο και απομένει η προώθησή του στη Βουλή. Η προώθησή του και η ψήφισή του, ως έχει, θα δώσει πνοή στις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας, θα καταστήσει εφικτή την ανάπτυξη της χώρας, μέσω της προστασίας και της ορθής αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου, αλλά και θα αποτελέσει μία ηθική ανταμοιβή στη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζόμενων και αγωνιζόμενων, υπό αντίξοες συνθήκες, υπαλλήλων της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας.

Σε αντίθετη περίπτωση, η πλήρης διάλυση των υπηρεσιών θα συντελεσθεί εντός συντόμου χρονικού διαστήματος, η περιουσία του Δημοσίου θα μείνει πλήρως απροστάτευτη και απαξιωμένη, βορά των κάθε είδους συμφερόντων, έσοδα εκατομμυρίων θα απολεσθούν, αλλά και τα φαινόμενα κακοδιοίκησης και διαφθοράς θα ενταθούν. Εάν οι δικές μου προειδοποιήσεις δεν κρίνονται αρκετές, τότε παραπέμπω στις σχετικές προειδοποιήσεις όλων των ελεγκτικών μηχανισμών του Δημοσίου, αλλά ακόμη και των εισαγγελικών αρχών, οι οποίες κοινοποιούνται στη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας.

Είναι απολύτως βέβαιο, ότι εάν σταματήσει η διαχρονικά κακή και σκανδαλώδης διαχείριση – εκποίηση της Δημόσιας Περιουσίας και γίνει ορθή η διαχείριση- αξιοποίησή της, τότε, τα μεν έσοδα του Δημοσίου θα αυξηθούν αλματωδώς και θα εισπραχθούν ποσά πολύ περισσότερα από τα προβλεπόμενα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, το δε όφελος για το λαό θα είναι τεράστιο (ποσοτικά/οικονομικά και ποιοτικά).

4. Πέραν του νομοσχεδίου για την τροποποίηση του Π.Δ/τος 111/2014, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας επεξεργάσθηκε την τροποποίηση των διατάξεων του κώδικα κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών κληρονομιών (Ν. 4182/2013), ως προς τις σχολάζουσες κληρονομίες, προκειμένου να επιτύχει την ταχύτερη αποκάλυψη και αξιοποίησή τους, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Και αυτές οι διατάξεις είναι έτοιμες για προώθηση στη Βουλή. Παράλληλα, ξεκίνησε η επεξεργασία τροποποίησης βασικών νομοθετημάτων σχετικών με τη Δημόσια Περιουσία.

5. Στο μείζον ζήτημα της αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας, με τη σύμφωνη γνώμη της τέως Αναπληρωτού Υπουργού Οικονομικών, κας Όλγας – Νάντιας Βαλαβάνη, επεξεργάσθηκε, εντός ασφυκτικών χρονικών πλαισίων, που είχαν τεθεί, και υπό δυσμενείς συνθήκες, δια της αρμόδιας Υπηρεσίας της, με τη συνδρομή και υπαλλήλων της Διεύθυνσης Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, σχέδιο τροποποίησης του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και αντίστοιχη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών (ο γενικός δείκτης των αντικειμενικών αξιών προέκυπτε από την έρευνα καθοδικός – μειούμενος).

Πλην όμως, η προώθηση των σχετικών τροποποιήσεων «πάγωσε», λόγω των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης με τους δανειστές της χώρας, οι οποίες δεν έχουν μέχρι σήμερα ολοκληρωθεί.

Σε κάθε περίπτωση, η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατόν, με την προώθηση του ήδη επεξεργασμένου νομοσχεδίου, προκειμένου να ανακουφισθούν οι χειμαζόμενοι συμπολίτες μας, να αρθούν οι όποιες τυχόν υφιστάμενες αδικίες και να αποφευχθούν οι όποιες δυσμενείς συνέπειες σε βάρος του Δημοσίου.

6. Μέσα στο σύντομο χρονικό διάστημα των πέντε μηνών η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας κατόρθωσε να επεξεργασθεί και να ξεκινήσει την υλοποίηση προγράμματος μεταστέγασης δημοσίων υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, είτε σε ιδιόκτητα ακίνητα του Δημοσίου, είτε σε ακίνητα Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, καθώς και συστέγασης Υπηρεσιών, προκειμένου να επιτύχει τη μείωση των εξόδων του Δημοσίου. Ανέδειξε δε την υποχρέωση της Ε.Τ.Α.Δ. να καλύπτει το κόστος συντήρησης των κτιρίων του Δημοσίου, που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών.

7. Για πρώτη φορά, με την αριθ. ΔΔΠ0005159/568Β΄ ΕΞ 2015/7-4-2015 Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών, όπως αυτή ισχύει τροποποιημένη, τέθηκαν οι θεσμικές βάσεις μίας μεγαλύτερης προστασίας της κοινοχρησίας των παραλιών και αιγιαλών της χώρας και εν γένει του παράκτιου και παρόχθιου φυσικού περιβάλλοντός της, καθώς και της εξασφάλισης μεγαλύτερων εσόδων για το Δημόσιο, μέσω μίας πιο ορθολογικής και ασφαλούς διαδικασίας παραχώρησης της χρήσης τους στους Δήμους της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη και τις υποδείξεις των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Επισημαίνω, ότι το παράκτιο και παρόχθιο περιβάλλον της χώρας αποτελεί ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της και για το λόγο αυτό πρέπει να προστατευθεί από αυθαίρετες παρεμβάσεις και χρήσεις, που, το μεν το απαξιώνουν, το δε αναιρούν την κοινοχρησία αυτών των περιοχών, εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Η προσπάθεια αυτή πρέπει να συνεχισθεί με την τροποποίηση, στο ίδιο πάντα πνεύμα της ως άνω ΚΥΑ, των διατάξεων του Ν. 2971/2001 περί αιγιαλού και παραλίας.

8. Επέστησα αρμοδίως την προσοχή στο μείζον ζήτημα της ετήσιας απώλειας εσόδων και ρευστότητας για το ελληνικό Δημόσιο πολλών εκατομμυρίων ευρώ, όταν, από παρεμπίπτουσα έρευνα, διεπίστωσα, ότι, από ενδεχόμενη κακή ή καθυστερημένη ενημέρωση αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών, συνεχίζονται να καταβάλλονται επί έτη σε συνταξιοδοτηθέντες υπαλλήλους του Υπουργείου Οικονομικών, πέραν της συντάξεώς τους, οι μισθοί, τους οποίους ελάμβαναν, όταν ήταν ακόμη εν ενεργεία υπάλληλοι! Η απώλεια εσόδων ήταν τρομακτική και ξεπερνούσε τα τρία εκατομμύρια ευρώ για το έτος 2014 μόνο για το Υπουργείο Οικονομικών.

Για δε το πρώτο εξάμηνο του έτους 2015 η απώλεια εσόδων ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο ευρώ. Η ίδια κατάσταση πιθανόν να ισχύει και σε άλλα Υπουργεία. Ελπίζω το ζήτημα αυτό να έχει πλέον διευθετηθεί.

9. Προκειμένου να προστατευθεί το δημόσιο συμφέρον, ήτοι να αποκαλυφθούν και να τερματισθούν φαινόμενα κακοδιαχείρισης και ενδεχόμενης διαφθοράς, ξεκινήσαμε στη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας έρευνα για πλείστες όσες περιπτώσεις, οι οποίες απασχόλησαν ή απασχολούν τις Υπηρεσίες της, είτε με την αξιοποίηση επώνυμων και ανώνυμων καταγγελιών, πορισμάτων ελεγκτικών υπηρεσιών και εισαγγελικών παραγγελιών, είτε και αυτεπαγγέλτως, όταν γίνονταν αντιληπτές ύποπτες ενέργειες και παραλείψεις.

Ήδη έχουμε αποστείλει σε αρμόδιες ελεγκτικές και εισαγγελικές αρχές στοιχεία προς περαιτέρω διερεύνηση, τυχόν απόδοση ευθυνών και επιβολή ποινών, αλλά και, έχουμε συμβάλλει στη διασφάλιση υπέρ του Δημοσίου πολλών εκατομμυρίων ευρώ.

Μεγάλο μέρος αυτής της συστηματικής έρευνας γίνεται με τη συνδρομή των υπαλλήλων κυρίως της Μονάδας Αποκρατικοποιήσεων και Κινητών Αξιών, που υπάγεται σ’ αυτήν.

Μεταξύ των διερευνούμενων υποθέσεων, είναι και η γνωστή πλέον υπόθεση των 28 ακινήτων, που ανήκαν στο Δημόσιο και στη συνέχεια, αφού πωλήθηκαν σε ιδιώτες με αξία πολύ κατώτερη της αντικειμενικής, μισθώθηκαν από το Δημόσιο με άκρως ετεροβαρείς γι’ αυτό όρους (υπόθεση “sales and lease back”).

Σ’ αυτό το σημείο αισθάνομαι την ανάγκη να εκφράσω τη βαθύτατη λύπη μου, διότι εντός των επόμενων ολίγων ημερών θα ολοκληρωνόταν, όπως είχα αρμοδίως (προφορικώς και εγγράφως) ενημερώσει τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, κ. Τρ. Αλεξιάδη, η έρευνά μας σε σχέση με τη συγκεκριμένη υπόθεση των 28 ακινήτων, καθώς και η σύνταξη σχετικού γνωμοδοτικού πορίσματος, με καταγραφή σημαντικότατων ευρημάτων, τα οποία θα έπρεπε να γνωστοποιηθούν στη Δικαιοσύνη και στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Δυστυχώς, και όλως περιέργως, το αιφνίδιο και επιτακτικό αίτημα για υποβολή της παραίτησής μου, οδηγεί στην αδυναμία ολοκλήρωσης του όλου εγχειρήματος. Σε κάθε περίπτωση, ελπίζω στην ανάληψη σχετικής πρωτοβουλίας από το νέο Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας.

10. Με αφορμή, τέλος, τις διεξαγόμενες διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές της χώρας και ιδίως σ’ ό,τι αφορά στο κεφάλαιο της Δημόσιας Περιουσίας οφείλω να επισημάνω τον κίνδυνο να επαναληφθούν και μάλιστα σε χειρότερο βαθμό τα λάθη του παρελθόντος.

Η ανησυχία μου ενισχύεται από το γεγονός, ότι γίνονται οι σχετικές διαπραγματεύσεις, ερήμην της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας και των εμπειρότατων στελεχών – υπαλλήλων της. Οι όποιες διαπραγματεύσεις σχετικά με τη Δημόσια Περιουσία εμπλέκουν αποκλειστικά το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. Πλην όμως, εάν είναι να επαναληφθούν φαινόμενα ετεροβαρών για το Δημόσιο συμβάσεων, όπως αυτές των 28 ακινήτων, που ανήκαν στο Δημόσιο, καθώς και άλλων, που δεν έχει νόημα να τις απαριθμήσω, τότε η ζημία για το ελληνικό Δημόσιο θα είναι μεγίστη και ενδεχομένως μη αναστρέψιμη.

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αποφευχθεί η υποθήκευση των περιουσιακών στοιχείων της χώρας, πολλώ δε μάλλον, όταν έχει ομολογηθεί, ότι τα μέτρα, τα οποία λαμβάνονται ενδέχεται να μην αποδώσουν τα αναμενόμενα. Πρέπει, επίσης, να μην αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο τα αστικά ακίνητα με τις παράκτιες – παρόχθιες και δασικές εκτάσεις της χώρας (υγρότοποι, δασικές εκτάσεις, κλπ), καθώς και με τις κατάλληλες για αγροτικές καλλιέργειες εκτάσεις του Δημοσίου. Αυτές οι εκτάσεις, οι οποίες διέπονται από ειδικό προστατευτικό καθεστώς και παράλληλα αποτελούν το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας, πρέπει να εξαιρούνται από κάθε είδους εκποίησης και να επιλέγεται η μορφή της ήπιας ανάπτυξης.

Ίσως δεν έχει γίνει αντιληπτό, αλλά η Δημόσια Περιουσία, δύναται να αποτελέσει μοχλό μεγάλης ανάπτυξης για τη χώρα μας, χωρίς καν να επιλεγεί η άρον άρον εκποίησή της. Το δε μεγάλο πλεονέκτημα των εσόδων, που προέρχονται από την προστασία, ανάδειξη και ορθή αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας, είναι, ότι αυτά δεν θα προέρχονται από τη φορολογία των πολιτών.

Ολοκληρώνοντας, θέλω να ευχαριστήσω όσους μου εμπιστεύθηκαν μία τόσο σημαντική θέση στο Υπουργείο Οικονομικών. Θα ήταν δε παράλειψή μου να μην ευχαριστήσω ιδιαίτερα τους υπαλλήλους της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας και των υπαγόμενων σ’ αυτήν υπηρεσιών για τη συνεργασία και τη συνδρομή, που μού παρείχαν επί πέντε μήνες, όπως επίσης και τους Γενικούς Γραμματείς του Υπουργείου Οικονομικών, με τους οποίους είχα αγαστή συνεργασία.

Δημήτριος Κλούρας