Η εκδημία
του Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου, σε ηλικία 103 ετών, επισφραγίζει έναν βίο βαθιά
πνευματικό. Η πνευματικότητα που εκπροσωπούσε ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος είχε
τα χαρακτηριστικά του ελληνικού οικουμενισμού και τη διαχρονία μιας προσέγγισης
στον πυρήνα της σκέψης με έναν τρόπο ανεξάρτητο από χρονικές συγκυρίες.
Ακαδημαϊκός και ακαταπόνητος ερευνητής, άνθρωπος που προσέφερε στην επιστήμη του ρηξικέλευθες θέσεις, ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος κινήθηκε ανάμεσα σε ακαδημαϊκά καθήκοντα, ελεύθερη έρευνα και θεσμικά αξιώματα. Η συνεισφορά του στη Φιλοσοφία του Δικαίου υπήρξε κεφαλαιώδης σε διεθνές επίπεδο, καθώς σε όλο του το έργο ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος ανανέωνε, προχωρούσε και ανακατένειμε συσχετισμούς στα γνωστικά πεδία τα οποία μελετούσε. Η διά βίου ενασχόλησή του με τη σκέψη του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη μάς κληροδότησε μερικές από τις σημαντικότερες φιλοσοφικές αναλύσεις.
Ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, που ευτύχησε ως υπεραιωνόβιος να διατηρήσει εντυπωσιακή πνευματική διαύγεια και ενδιαφέρον για τα πράγματα έως το τέλος, υπήρξε, δίχως να το επιλέξει, ο άνθρωπος που στην πορεία της ζωής του συμπύκνωσε, συμβόλισε και εσωτερίκευσε την ταραχώδη διαδρομή του ελληνισμού από τις αρχές του 20ού έως τις αρχές του 21ου αιώνα. Με τις παιδικές μνήμες του από τη Σμύρνη, τις οποίες διατήρησε εναργέστατες, με την ενηλικίωσή του στην Αθήνα στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, τις νομικές σπουδές, την πρώιμη έφεση για τα γράμματα, τη στράτευσή του στον πόλεμο, την ηθική του ακεραιότητα και την πνευματική του ανωτερότητα στη διάρκεια του Εμφυλίου –που του στοίχισε τον εκτοπισμό στη Μακρόνησο και την απόλυσή του από το Πανεπιστήμιο Αθηνών–, την έκδοση των κορυφαίων συγγραμμάτων του, την αυτοεξορία του στη Γαλλία στη διάρκεια της δικτατορίας, την καθηγητική εμπειρία στο Πάντειο, την εκλογή του στην Ακαδημία Αθηνών και την περιστασιακή εμπλοκή του στην πολιτική ζωή, ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος υπήρξε η par excellence πνευματική προσωπικότητα. Εκτιμούσε τη διάνοια διακεκριμένων προσωπικοτήτων όσο και την ηθική τους συγκρότηση. Σε συνέντευξή του στον Ηλία Μαγκλίνη για την «Καθημερινή» το 2010, είχε μιλήσει γι’ αυτόν τον περίγυρο:
«Ευτύχησα στο πανεπιστήμιο να γνωρίσω επίλεκτους Ελληνες, καθηγητές και συμφοιτητές. Είχα καθηγητή τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, πνευματικά πολύμοχθο όσο κανένας άλλος της γενιάς του. Μόνον ο Καζαντζάκης μπορεί να συγκριθεί μαζί του, που είναι της προηγούμενης γενιάς. Είχα τον Τσάτσο, τον Θεοδωρακόπουλο, που αναζωπύρωσαν τη φιλοσοφία στην Ελλάδα. Είχα και φίλους, τον Γιώργο Καρτάλη, τον σημαντικότερο πολιτικό της γενιάς του. Συνδέθηκα φιλικά με τον Δημήτρη Καπετανάκη και τον Γιώργο Σαραντάρη, άνθρωπος ευαίσθητος και ηθικός μέχρι αγιοσύνης.
Επίσης, είχα κάποια οικειότητα και εμπιστοσύνη με τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον Σοφοκλή Βενιζέλο και τον Μαρκεζίνη. Αλλά δεν εντάχθηκα σε κανένα κόμμα».
Λόγω της βαθύτατης παιδείας του (που πήγαζε από το ευρωπαϊκό οικουμενικό πνεύμα), ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος είχε μία εξαιρετικά σπάνια εποπτεία σε πολλαπλά γνωστικά πεδία. Οι μελέτες του στη φιλοσοφία, τη φιλολογία, την ιστορία και την πολιτική υπερβαίνουν τις 40 και όλες αποτελούν έργα ορόσημα. Οι «Αναπολήσεις», που ολοκλήρωσε το 2013, είναι το πιο προσωπικό βιβλίο του. Εχει τον χαρακτήρα πνευματικής παρακαταθήκης αλλά και τη φιλοδοξία της χαρτογράφησης ενός στόχου ζωής και ενός συστήματος αξιών.
Ακαδημαϊκός και ακαταπόνητος ερευνητής, άνθρωπος που προσέφερε στην επιστήμη του ρηξικέλευθες θέσεις, ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος κινήθηκε ανάμεσα σε ακαδημαϊκά καθήκοντα, ελεύθερη έρευνα και θεσμικά αξιώματα. Η συνεισφορά του στη Φιλοσοφία του Δικαίου υπήρξε κεφαλαιώδης σε διεθνές επίπεδο, καθώς σε όλο του το έργο ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος ανανέωνε, προχωρούσε και ανακατένειμε συσχετισμούς στα γνωστικά πεδία τα οποία μελετούσε. Η διά βίου ενασχόλησή του με τη σκέψη του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη μάς κληροδότησε μερικές από τις σημαντικότερες φιλοσοφικές αναλύσεις.
Ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, που ευτύχησε ως υπεραιωνόβιος να διατηρήσει εντυπωσιακή πνευματική διαύγεια και ενδιαφέρον για τα πράγματα έως το τέλος, υπήρξε, δίχως να το επιλέξει, ο άνθρωπος που στην πορεία της ζωής του συμπύκνωσε, συμβόλισε και εσωτερίκευσε την ταραχώδη διαδρομή του ελληνισμού από τις αρχές του 20ού έως τις αρχές του 21ου αιώνα. Με τις παιδικές μνήμες του από τη Σμύρνη, τις οποίες διατήρησε εναργέστατες, με την ενηλικίωσή του στην Αθήνα στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, τις νομικές σπουδές, την πρώιμη έφεση για τα γράμματα, τη στράτευσή του στον πόλεμο, την ηθική του ακεραιότητα και την πνευματική του ανωτερότητα στη διάρκεια του Εμφυλίου –που του στοίχισε τον εκτοπισμό στη Μακρόνησο και την απόλυσή του από το Πανεπιστήμιο Αθηνών–, την έκδοση των κορυφαίων συγγραμμάτων του, την αυτοεξορία του στη Γαλλία στη διάρκεια της δικτατορίας, την καθηγητική εμπειρία στο Πάντειο, την εκλογή του στην Ακαδημία Αθηνών και την περιστασιακή εμπλοκή του στην πολιτική ζωή, ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος υπήρξε η par excellence πνευματική προσωπικότητα. Εκτιμούσε τη διάνοια διακεκριμένων προσωπικοτήτων όσο και την ηθική τους συγκρότηση. Σε συνέντευξή του στον Ηλία Μαγκλίνη για την «Καθημερινή» το 2010, είχε μιλήσει γι’ αυτόν τον περίγυρο:
«Ευτύχησα στο πανεπιστήμιο να γνωρίσω επίλεκτους Ελληνες, καθηγητές και συμφοιτητές. Είχα καθηγητή τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, πνευματικά πολύμοχθο όσο κανένας άλλος της γενιάς του. Μόνον ο Καζαντζάκης μπορεί να συγκριθεί μαζί του, που είναι της προηγούμενης γενιάς. Είχα τον Τσάτσο, τον Θεοδωρακόπουλο, που αναζωπύρωσαν τη φιλοσοφία στην Ελλάδα. Είχα και φίλους, τον Γιώργο Καρτάλη, τον σημαντικότερο πολιτικό της γενιάς του. Συνδέθηκα φιλικά με τον Δημήτρη Καπετανάκη και τον Γιώργο Σαραντάρη, άνθρωπος ευαίσθητος και ηθικός μέχρι αγιοσύνης.
Επίσης, είχα κάποια οικειότητα και εμπιστοσύνη με τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον Σοφοκλή Βενιζέλο και τον Μαρκεζίνη. Αλλά δεν εντάχθηκα σε κανένα κόμμα».
Λόγω της βαθύτατης παιδείας του (που πήγαζε από το ευρωπαϊκό οικουμενικό πνεύμα), ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος είχε μία εξαιρετικά σπάνια εποπτεία σε πολλαπλά γνωστικά πεδία. Οι μελέτες του στη φιλοσοφία, τη φιλολογία, την ιστορία και την πολιτική υπερβαίνουν τις 40 και όλες αποτελούν έργα ορόσημα. Οι «Αναπολήσεις», που ολοκλήρωσε το 2013, είναι το πιο προσωπικό βιβλίο του. Εχει τον χαρακτήρα πνευματικής παρακαταθήκης αλλά και τη φιλοδοξία της χαρτογράφησης ενός στόχου ζωής και ενός συστήματος αξιών.
Οι σταθμοί
της ζωής του
1913
Γεννιέται στη Σμύρνη.
1922 Εγκαθίσταται στην Αθήνα.
Αρχές δεκαετίας ’30 Σπουδάζει Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
1937 Εκδίδεται το βιβλίο του «Η πνευματική υπόσταση της νομικής επιστήμης».
1939 Υποστηρίζει τη διδακτορική διατριβή του με θέμα την έννοια του δικαιώματος.
1945-1947 Διδάσκει Φιλοσοφία του Δικαίου ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1947 απολύεται παρανόμως.
1947-1950 Εκτοπισμός στην Ικαρία. Ως έφεδρος ανθυπολοχαγός εκτοπίζεται στη Μακρόνησο.
1953-54 Εκδίδει τη «Φιλοσοφία του Δικαίου».
1955-1966 Διδάσκει Φιλοσοφία στη Σχολή Ελευθέρων Σπουδών «Αθήναιον».
1957 Εκδίδει την «Πολιτική Φιλοσοφία του Πλάτωνος».
1959 Εισηγείται την κατάργηση της ποινής του θανάτου.
1960 Εισηγείται την τροποποίηση του πατρωνυμικού συστήματος του επωνύμου.
1961 Τάσσεται εναντίον του θεσμού του όρκου.
1962 Εκδίδει τα «Ηθικά Β΄», όπου παρουσιάζει τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις του στον Αριστοτέλη.
1967 Διαφεύγει στη Γαλλία.
1969 Διδάσκει Φιλοσοφία του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Νανσί.
1975-1980 Διδάσκει Φιλοσοφία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
1978 Εκδίδει το τρίτομο έργο «Μελετήματα φιλοσοφίας».
1979-1981 Διατελεί πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας.
1982 Εκδίδει τη «Φιλοσοφία της Ιστορίας κατά Πλάτωνα».
1983 Εκδίδει τη μελέτη «Ο Αριστοτέλης για την οικογένεια και τη δικαιοσύνη».
1984 Εκλέγεται τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα Ιστορία της Φιλοσοφίας.
1989 Υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Γρίβα.
1990 Υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Ζολώτα.
1990 Υποψήφιος για το αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας.
1993 Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.
2013 Ολοκληρώνει το τρίτομο αυτοβιογραφικό έργο «Αναπολήσεις».
2016 Αποβιώνει την Κυριακή 7 Φεβρουαρίου σε ηλικία 103 ετών.
2016 Κηδεύεται στο Κοιμητήριο Κόκκινου Μύλου Νέας Φιλαδέλφειας, σήμερα, 09/02/2016 ώρα 13.00.
1922 Εγκαθίσταται στην Αθήνα.
Αρχές δεκαετίας ’30 Σπουδάζει Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
1937 Εκδίδεται το βιβλίο του «Η πνευματική υπόσταση της νομικής επιστήμης».
1939 Υποστηρίζει τη διδακτορική διατριβή του με θέμα την έννοια του δικαιώματος.
1945-1947 Διδάσκει Φιλοσοφία του Δικαίου ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1947 απολύεται παρανόμως.
1947-1950 Εκτοπισμός στην Ικαρία. Ως έφεδρος ανθυπολοχαγός εκτοπίζεται στη Μακρόνησο.
1953-54 Εκδίδει τη «Φιλοσοφία του Δικαίου».
1955-1966 Διδάσκει Φιλοσοφία στη Σχολή Ελευθέρων Σπουδών «Αθήναιον».
1957 Εκδίδει την «Πολιτική Φιλοσοφία του Πλάτωνος».
1959 Εισηγείται την κατάργηση της ποινής του θανάτου.
1960 Εισηγείται την τροποποίηση του πατρωνυμικού συστήματος του επωνύμου.
1961 Τάσσεται εναντίον του θεσμού του όρκου.
1962 Εκδίδει τα «Ηθικά Β΄», όπου παρουσιάζει τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις του στον Αριστοτέλη.
1967 Διαφεύγει στη Γαλλία.
1969 Διδάσκει Φιλοσοφία του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Νανσί.
1975-1980 Διδάσκει Φιλοσοφία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
1978 Εκδίδει το τρίτομο έργο «Μελετήματα φιλοσοφίας».
1979-1981 Διατελεί πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας.
1982 Εκδίδει τη «Φιλοσοφία της Ιστορίας κατά Πλάτωνα».
1983 Εκδίδει τη μελέτη «Ο Αριστοτέλης για την οικογένεια και τη δικαιοσύνη».
1984 Εκλέγεται τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα Ιστορία της Φιλοσοφίας.
1989 Υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Γρίβα.
1990 Υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Ζολώτα.
1990 Υποψήφιος για το αξίωμα του προέδρου της Δημοκρατίας.
1993 Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.
2013 Ολοκληρώνει το τρίτομο αυτοβιογραφικό έργο «Αναπολήσεις».
2016 Αποβιώνει την Κυριακή 7 Φεβρουαρίου σε ηλικία 103 ετών.
2016 Κηδεύεται στο Κοιμητήριο Κόκκινου Μύλου Νέας Φιλαδέλφειας, σήμερα, 09/02/2016 ώρα 13.00.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου