ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ

Στις 22 Μάη, συμπληρώθηκαν 46 χρόνια από τη δολοφονική επίθεση ενάντια στον ανεξάρτητο βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη, το 1963, στη Θεσσαλονίκη.
Τα γεγονότα της Τετάρτης 22 Μάη του 1963
Το βράδυ της 22 Μάη του 1963, μέσα σε κλίμα πρωτόγνωρης τρομοκρατίας, ο Λαμπράκης εκφωνούσε ομιλία της Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη στην αίθουσα του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος, στη Θεσσαλονίκη. Το κτίριο βρισκόταν στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Ερμού και είχε περικυκλωθεί από 180 ένστολους χωροφύλακες και πολλούς άλλους με πολιτικά. Επικεφαλής τους ήταν ο επιθεωρητής Χωροφυλακής Βορείου Ελλάδας, υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μήτσου, αλλά παρευρισκόταν όλη η ηγεσία της αστυνομίας, ο διευθυντής Αστυνομίας Θεσσαλονίκης, συνταγματάρχης Ευθύμιος Καμουτσής, ο υποδιευθυντής Αστυνομίας, αντισυνταγματάρχης Μιχάλης Διαμαντόπουλος, ο διοικητής Ασφαλείας Θεσσαλονίκης, ταγματάρχης Κωνσταντίνος Δόλκας και οι υπομοίραρχοι Εμμ. Καπελώνης και Δ. Κατσούλης. Ο τελευταίος ήταν γνωστός κομμουνιστοφάγος, προϊστάμενος της «Υπηρεσίας Δίωξης Κομμουνισμού». Εκατοντάδες φασιστοειδή και παρακρατικοί την ίδια στιγμή πραγματοποιούσαν αντισυγκέντρωση στον ίδιο περίπου χώρο.
Ηταν, βέβαια, ολοφάνερο ότι η δολοφονία του Λαμπράκη είχε προσχεδιαστεί. Ακόμα και ο ίδιος ο Λαμπράκης στην ομιλία του είπε: «Σαν εκπρόσωπος του Εθνους και του Λαού, καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας μου και καλώ τον υπουργό Βορείου Ελλάδος, το νομάρχη, τον εισαγγελέα, το στρατηγό Χωροφυλακής Μήτσου, το διευθυντή της Αστυνομίας και το διοικητή Ασφαλείας να προστατεύσουν τη συγκέντρωση και τη ζωή μου».
Η δολοφονία πραγματοποιήθηκε όταν ο Λαμπράκης αποχωρούσε από τη συγκέντρωση, αφού η αστυνομία τον διαβεβαίωσε ότι δεν κινδύνευε. Μάλιστα, όταν ο Λαμπράκης βγήκε, η αστυνομία εγκλώβισε τον κόσμο στο κτίριο, ώστε ο Λαμπράκης να απομονωθεί. Οι φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας ήταν μέλη παρακρατικών οργανώσεων, συνεργάτες-χαφιέδες της Ασφάλειας, ο Σπύρος Γκοτζαμάνης και ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης. Ο Γκοτζαμάνης ήταν γνωστός για τους τραμπουκισμούς του και καταδικασμένος πολλές φορές για ξυλοδαρμούς. Επίσης συμμετείχε στην παρακρατική οργάνωση του γερμανοτσολιά Ξ. Γιοσμά. Ο Εμμανουηλίδης ήταν καταδικασμένος για βιασμό, παιδεραστία και κλοπή. Επίσης ήταν έκτακτος χωροφύλακας στην υποδοχή του Ντε Γκολ. Με τέτοια αποβράσματα και ανθρώπους του υπόκοσμου συνεργαζόταν η Ασφάλεια. Οι δολοφόνοι βγήκαν μέσα από το πλήθος των αστυνομικών με ένα τρίκυκλο κι ένα σιδερολοστό και έδωσαν το φονικό χτύπημα στο Λαμπράκη.
Στην περιοχή βρίσκονταν πάρα πολλοί αστυνομικοί. Κανένας όμως δεν καταδίωξε τους δολοφόνους, παρά μόνο ένας πολίτης, ο Μανώλης Χατζηαποστόλου (ο θρυλικός «Τίγρης»), κατάφερε να πηδήσει πάνω στην καρότσα του τρίκυκλου και πάλεψε με τον Εμμανουηλίδη και τον Γκοτζαμάνη. Ο Γκοτζαμάνης θα συλληφθεί κατά λάθος από τον υποδιοικητή της πυροσβεστικής που περνούσε τυχαία, τη στιγμή που ο Γκοτζαμάνης κατάφερε ένα χτύπημα με το λοστό στον «Τίγρη». Το όργανο του φόνου, αν και παραδόθηκε στην αστυνομία, όλως παραδόξως εξαφανίστηκε. Ο Λαμπράκης μετά το χτύπημα ήταν κλινικά νεκρός και άφησε την τελευταία του πνοή 4 μέρες αργότερα.
Το ίδιο βράδυ, λίγο πριν από τη δολοφονία, τα φασιστοειδή προπηλάκισαν άγρια τον Γ. Τσαρουχά, βουλευτή της ΕΔΑ, που μαθαίνοντας για τα γεγονότα έσπευσε στο μέρος της συγκέντρωσης. Ακόμα και αφού το ασθενοφόρο που τον παρέλαβε είχε ξεκινήσει, οι τραμπούκοι το σταμάτησαν, τον έβγαλαν έξω και τον ξαναχτύπησαν με μανία. Αναίσθητος ο Τσαρουχάς θα μεταφερθεί από περαστικούς στο νοσοκομείο. Ο Αντώναρος Πιτσώκος (γνωστό φασιστοειδές που συμμετείχε σε οργανωμένες συμμορίες που χτυπούσαν διαδηλωτές) θα κατηγορηθεί για τον άγριο ξυλοδαρμό του Τσαρουχά, αλλά θα αθωωθεί από το δικαστήριο.
Στις 28 Μάη, όταν έγινε η κηδεία του Λαμπράκη, στην Αθήνα, εκατοντάδες χιλιάδες λαού πραγματοποίησαν μεγαλειώδη αντικυβερνητική και αντιαμερικανική διαδήλωση. Τα συνθήματα που κυριαρχούσαν ήταν «ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΑΙΜΑ», «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ», «ΕΙΡΗΝΗ».
Ποιος ήταν ο Γρηγόρης Λαμπράκης
Γεννήθηκε το 1912 στην Κερασίτσα της Αρκαδίας. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αναδείχθηκε πολλές φορές βαλκανιονίκης στο άλμα εις μήκος. Στα χρόνια της κατοχής δεν έμεινε αδρανής. Το 1943 ίδρυσε την Ενωση Ελλήνων Αθλητών μέσω της οποίας βοηθούσε στην ενίσχυση των λαϊκών συσσιτίων με τα έσοδα των αγώνων. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις παρείχε δωρεάν περίθαλψη σε φτωχούς.