ΤΟ «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΣΤΑ ΜΑΚΡΙΣΙΑ

                   Ιστορική φωτογραφία: οι  βασικοί συντελεστές του έργου

Και ο πιο ευφάνταστος δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι το μνημειώδες ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη « Άξιον Εστί», που συνέθεσε ο δημιουργός το 1959 και μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης το 1964, θα παρουσιαζόταν στα Μακρίσια   της Ολυμπίας το 2012.
 Πράγματι την προσεχή Παρασκευή 27 Ιουλίου 2012, σε ένα  ιδιαίτερα προνομιακό χώρο ( Αη Γιάννης), ή όπως είναι γνωστό στο Πανελλήνιο το ξωκλήσι της Ξενιτιάς , 9 το βράδυ θα αρχίσει η συναυλία. Το επίτευγμα αυτό οφείλεται στον  ταλαντούχο Γιάννη Τζουαννόπουλο, ο οποίος τα τελευταία 21 χρόνια πετυχαίνει το ανέφικτο.

Για το « ‘Αξιον Εστί» έχουν ειπωθεί και γραφεί πολλά. Από το φύλλο της Καθημερινής 26/9/1993 παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από τη  δημοσιευθείσα στο ίδιο φύλλο κριτική μελέτη του φιλολόγου Τάσου Λιγνάδη,  την «εξομολόγηση» του ποιητή, μια δήλωση του Μίκη,καθώς και ένα ντοκουμέντο: ένα σημείωμα του τότε Πρωθυπουργού της χώρας μας, με ημερομηνία 7/1/1965.

«Μνήμη είναι η ιθαγένεια. Χωρίς τη μνήμη δεν υπάρχει τίποτε. Και ας λένε. Μόνον όταν θυμάσαι υπάρχεις στ αλήθεια, είσαι στ αλήθεια ελεύθερος. Ελευθερία μονάχη είναι η μνήμη μας. Αλλοίμονο, αν τη στερηθούμε…» Τάσος Λιγνάδης « το Άξιον Εστί του Ελύτη»

« …Όταν έγραφα το Άξιον Εστί έμεινα τέσσερα χρόνια κλεισμένος σ ένα δωμάτιο. Ήταν η πρώτη φορά που έφευγα από το σπίτι της μάνας μου που εκεί ήταν αδύνατον να εργαστώ. Στην κατοχή ή λίγο μετά ήταν πολύ δύσκολο να νοικιάσεις σπίτι . Την πρώτη φορά που βρήκα ένα δωμάτιο κουβάλησα ένα ράντσο, δανείστηκα μια πολυθρόνα, πήρα και το γραφείο μου κλείστηκα εκεί και δούλευα. Ήταν καλοκαίρι και δεν είχα ψυγείο να πιώ δροσερό νερό Από το απέναντι σπίτι μου φέρνανε συχνά μια καράφα. Χρειάστηκε λοιπόν για να κυκλοφορήσει ο δίσκος του Άξιον Εστί για να μπορέσω να πάρω ένα ψυγείο κι ένα πικ -απ ….. Και μόλις βγήκε το Άξιον Εστί μου επιτέθηκαν όλοι. «ποίημα είναι αυτό; Αυτό είναι κατασκεύασμα!» Χρειάστηκαν τρία χρόνια  για να το δεχθούνε σιγά -σιγά ….»  Οδυσσέας Ελύτης απόσπασμα από τη συνέντευξη του ποιητή 21-22 Οκτωβρίου 1979.

19 Οκτωβρίου 1964 πραγματοποιείται η πρώτη παρουσίαση του μελοποιημένου έργου στο  θέατρο Κοτοπούλη (ΡΕΞ) αμέσως μετά ο Μίκης δηλώνει:
 «Με το Άξιον Εστί αισθάνομαι ότι έφτασα σε ένα τέρμα, που συγχρόνως είναι – πρέπει να είναι και  μια αρχή»

Και τώρα το ντοκουμέντο:
 Ο  πρόεδρος της κυβερνήσεως ,
 Καστρί 7 /1/1965
 « Αγαπητέ μου  Θεοδωράκη.
 Ευχαριστώ για το Άξιον Εστί , 
είναι πράγματι ΆΞΙΟΝ έχεις  ΧΑΡΙΣΜΑ.
 Και είναι κρίμα η παρεξήγηση: Τραγουδάς την ελεθερία  και οδηγείς  στην άρνησή της.

Για χαρά στον τραγουδιστή.

Γ. Παπανδρέου

Την Παρασκευή λοιπόν  (27/7/2012) θα πρέπει να είμαστε εκεί όπου ολόκληρο το έργο θα παρουσιαστεί από σημαντικούς καλλιτέχνες και θα προβληθεί απ ευθείας από το ραδιόφωνο της ΕΡΑ και θα βιντεοσκοπηθεί από την ΕΡΤ . Και επειδή αυτή η  συναυλία πραγματοποιείται  εν ζωή του συνθέτη, θα αποτελέσει ιστορικό ντοκουμέντο για τις μελλοντικές γενιές. Έτσι και εμείς με περηφάνια θα λέμε: ήμουν και εγώ εκεί!

  

17/07/2012:Το Κάντο Χενεράλ στο Ηρώδειο

 

Το Κάντο Χενεράλ του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Πάμπλο Νερούντα παρουσιάζεται στις 17 Ιουλίου στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

Ήταν, θυμάμαι, Αύγουστος 1975 όπου χιλιάδες  κόσμου, νέοι οι περισσότεροι (ανάμεσά τους ο Κώστας και εγώ- 23 χρόνων) παρακολουθήσαμε την πρώτη εκτέλεση στη μεταχουντική Ελλάδα του  θρυλικού έργου Canto General.   Το Canto General, (Γενικό Τραγούδι) μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη το 1972 στο Παρίσι. Ο Πάμπλο Νερούδα, που ήταν την εποχή εκείνη Πρέσβης της Χιλής στη Γαλλία, ήταν παρών στις πρώτες πρόβες του έργου που έγιναν σε παρισινό στούντιο. Ένα χρόνο αργότερα, το 1973 το έργο προγραμματίστηκε να παρουσιαστεί στη Χιλή σε μια συναυλία αφιερωμένη στον αγώνα του ελληνικού λαού κατά της Δικτατορίας στην Ελλάδα, παρουσία του Σαλβαδόρ Αλλιέντε και του Πάμπλο Νερούδα. Η συναυλία αυτή δεν έγινε ποτέ, το πραξικόπημα του Πινοσέτ αιματοκύλησε τη Χιλή, ο Νερούδα ‘έφυγε’ και το έργο παρουσιάστηκε με τεράστια επιτυχία σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, και στην ελεύθερη Ελλάδα το 1975, σε συναυλίες αφιερωμένες στη μνήμη του Αλλιέντε, του Νερούδα και στον αγωνιζόμενο λαό της Χιλής, που πέρασαν στην ιστορία. Ακρογωνιαίος λίθος του συνθετικού έργου του Μίκη Θεοδωράκη, το Κάντο Χενεράλ, ορατόριο σε 13 μέρη, γραμμένο για δύο σολίστ τραγουδιστές, μεικτή χορωδία και δεκαπενταμελή ορχήστρα (2 πιάνα, 3 φλάουτα, 3 κιθάρες, ένα κοντραμπάσο και έξι κρουστά), συγχωνεύει με τον πιο δημιουργικό τρόπο στοιχεία της λατινοαμερικάνικης και ισπανικής μουσικής με την ελληνική μουσική παράδοση. Ύμνος στην ελευθερία των λαών και την ειρήνη, το Κάντο Χενεράλ, ταξίδεψε παντού και συνεπήρε εκατομμύρια ακροατές με την αυθεντικότητα και το πάθος του. Ο Μίκης Θεοδωράκης, ανέδειξε με τον πιο συγκλονιστικό τρόπο το μεγαλείο της ποίησης του Νερούδα, κρατώντας το κείμενο του στην αυθεντική του μορφή, κατόρθωσε να ‘περάσει το μήνυμα’, την αγάπη του χιλιανού νομπελίστα για την ελευθερία, την πατρίδα του και τον σκλαβωμένο λαό της, καταργώντας τα σύνορα με όπλο τη δύναμη της τέχνης του και να ‘σφραγίσει’ τις γενιές που ακολούθησαν με το έργο αυτό, που δεν έχει πάψει να είναι δραματικά επίκαιρο, Η Μαρία Φαραντούρη και ο Πέτρος Πανδής, οι αυθεντικοί ερμηνευτές του έργου, θα ερμηνεύσουν χαρακτηριστικά αποσπάσματα με την σύμπραξη των Χορωδιών της ΕΡΤ και του Δήμου Αθηναίων. Τη 15μελή ορχήστρα που συμμετέχει διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός. Αποσπάσματα του ποιητικού έργου του Νερούδα σε απόδοση στα ελληνικά της Δανάης Στρατηγοπούλου διαβάζει ο ηθοποιός Τάσος Νούσιας.Η παραγωγή είναι του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

 

ΚΙΝΑ: Η ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΥΝΑΜΗ

 Από το σχολείο γνωρίζαμε την Κίνα ως την πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου. Σήμερα διαπιστώνουμε πως η χώρα αυτή, εκτός από το πληθυσμιακό της μεγεθος, κατακτά σημαντική θέση στο πγκόσμιο οικομικό σύστημα. Ανεξάρτητα από τις εσωτερικές της αντιφάσεις, η Κίνα και γενικότερα η ασιατική ήπειρος,αναδεικνύεται σε υπολογίσημη δύναμη. Νομίζω πως είναι βάσιμος ο ισχυρισμός: "ο 20ος αιώνας χαρακτηρίστηκε ως ο αιώνας της Ευρώπης, ενώ ο 21ος ως ο αιώνας της Ασίας. Μια μικρή και περιεκτική αναφορά σε σχέση με την Κίνα, από την σκοπιά των Ελλήνων, βρήκα στο http://archive.in.gr/news/reviews/review.asp?lngReviewID=916529, απόσπασμα της οποίας παραθέτω:

Ήταν πριν από μερικά χρόνια όταν η Ελλάδα έμαθε για την Κίνα κάτι περισσότερο από την κουζίνα της. Λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, το ενδιαφέρον για οτιδήποτε κινέζικο αυξήθηκε κατακόρυφα. Μαθήματα κινέζικης γλώσσας, Τάι Τσι, Φενγκ Σούι άρχισαν να εμφανίζονται όλο και πιο συχνά στο καθημερινό λεξιλόγιο των Ελλήνων. Ήταν η περίοδος που η Ελλάδα –όπως και ολόκληρος ο κόσμος άλλωστε- ανακάλυπτε την Κίνα. Ή ίσως καλύτερα η περίοδος που η Κίνα ανακάλυπτε τον κόσμο.

Η χώρα βρέθηκε ξαφνικά σε ένα μοναδικό σταυροδρόμι: από τη μία το πρόσφατο παρελθόν που άφησε έντονα τα σημάδια του και από την άλλη το άγνωστο και ελπιδοφόρο μέλλον. Η Κίνα κλήθηκε να ανακαλύψει τις ισορροπίες και τα όριά της. Μετά το τέλος της Πολιτιστικής Επανάστασης, το άνοιγμα προς τη Δύση και την οικονομία της αγοράς, η Κίνα δεν μπορούσε πλέον να αγνοεί τις παγκόσμιες εξελίξεις, όπως και οι παγκόσμιες εξελίξεις δεν μπορούσαν να αγνοούν εκείνη.

Η οικονομική ανάπτυξη, το διαστημικό πρόγραμμα, η σύγχρονη τέχνη, ο ρόλος της στο διεθνές πολιτικό στερέωμα καθιστούσαν ορατή την Κίνα στον κόσμο. Παράλληλα έδειχναν και την άλλη πλευρά της: οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το ζήτημα του Θιβέτ και της Ταϊβάν, η μόλυνση του περιβάλλοντος… Η Κίνα ενηλικιώθηκε και μαζί ήρθαν και τα ανάλογα προβλήματα. Ο πληθυσμός της πρέπει τώρα να ανακαλύψει νέους τρόπους για να ελιχτεί σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς.

Η Κίνα δεν είναι πια η «χελώνα των εθνών», όπως την είχε χαρακτηρίσει κάποτε κατά την άφιξή του στην ασιατική χώρα ο Νίκος Καζαντζάκης. Με γρήγορους ρυθμούς αναζητά τη θέση της στον κόσμο. Το ποια θα είναι αυτή μένει να διαπιστωθεί στα χρόνια που έρχονται.

ΙΟΥΛΙΟΣ Ο ΑΛΩΝΑΡΗΣ ΜΗΝΑΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΡΙΣΜΟ ΤΟΥ "ΓΕΝΝΗΜΑΤΟΣ" ΣΤΟ ΨΩΜΙ

Ο "ΘΕΡΟΣ" ΜΕ ΔΡΕΠΑΝΙ

ΤΟ ΑΛΩΝΙΣΜΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΜΕΣΑ

ΤΟ "ΑΛΩΝΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ" ΣΤΟ ΖΥΓΙ!

ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΑΦΙ ΣΤΟ ΜΥΛΟ

ΤΟ ΖΥΜΩΜΑ  ΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ 

Ο "ΧΩΡΙΑΤΙΚΟΣ" ΦΟΥΡΝΟΣ

 ΤΟ ΚΑΡΒΕΛΙ....

ΚΑΙ  ΤΟ "ΕΠΙΣΗΜΟ" ΓΕΥΜΑ

Ο κύκλος της φυσικής ζωής....