Ο ΝΕΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ΑΙΡΕΤΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ

       
Το υπουργείο Εσωτερικών, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού, μελετά έναν νέο τρόπο για την εκλογή των Περιφερειαρχών και δημάρχων καθώς και των αντιστοίχων συμβούλων. Προτείνεται ένα κοινό ψηφοδέλτιο για τους υποψηφίους Περιφερεάρχες/δημάρχους και ένα δεύτερο ψηφοδέλτιο με όλους τους υποψηφίους περιφερειακούς ή δημοτικούς συμβούλους. Διευκρινίζεται ότι όλα αυτά, που μέχρι στιγμής έχουν γίνει γνωστά, αποτελούν ανεπίσημες προτάσεις, αφού δεν έχουν παρουσιαστεί με τη μορφή προσχεδίου νόμου ή και νομοσχεδίου. Έχει ωστόσο ξεκινήσει μια συζήτηση για το θέμα και έχουν εκφραστεί απόψεις υπέρ και κατά της αλλαγής του τρόπου ανάδειξης των αιρετών οργάνων στη λεγόμενη αυτοδιοίκηση.

Όποιος έχει παρακολουθήσει - τα τελευταία σαράντα χρόνια- τους διαλόγους που διεξάγονται για διάφορα ζητήματα της δημόσιας ζωής, τις ακολουθούμενες διαδικασίες καθώς και τα προβαλλόμενα επιχειρήματα, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ότι ούτε διάλογος ουσιαστικός γίνεται, ούτε παρουσίαση όλων των δεδομένων, ούτε βεβαίως οι συμμετέχοντες είναι γνώστες των θεμάτων, ενώ πολλοί διαλεγόμενοι κρίνουν με βάση το προσωπικό τους συμφέρον. Οι επισημάνσεις αυτές αφορούν γενικότερα τον τρόπο που διεξάγεται ο δημόσιος διάλογος για κάθε ζήτημα που εντελώς αυθαίρετα προτάσσεται ως «σπουδαίο». Κυριαρχεί το στοιχείο των παράλληλων μονολόγων, το σύνθημα αντί του επιχειρήματος, ενώ πρωταγωνιστές είναι μια μικρή ομάδα «φωτισμένων», με την απαραίτητη συμμετοχή κάποιων προβεβλημένων πανεπιστημιακών τηλεμαϊντανών.

Ως προς την ουσία τώρα του ζητήματος:

Η προτεινόμενη αλλαγή, κατά τη γνώμη μου, έχει θετικές αλλά και αρνητικές πλευρές. Ενδεικτικά μπορούν να αναφερθούν :

α) το γεγονός ότι ο υποψήφιος σύμβουλος δεν θα εκλέγεται με οποιαδήποτε «παραταξιακή» σημαία, ούτε θα θεωρείται δεδομένη η ψήφος του σε ειλημμένες αποφάσεις του εκάστοτε δημάρχου, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να θεωρηθεί η αλλαγή αυτή θετική. Υπάρχει ωστόσο ο κίνδυνος της συναλλαγής μεταξύ δημάρχου και συμβούλου, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συναίνεση του δεύτερου σε κάποιο σημαντικό ζήτημα με οικονομικό περιεχόμενο.

β) Με το προτεινόμενο σύστημα, μπορεί να περιοριστεί η φαυλότητα και η διαφθορά. Θα είναι, νομίζω, πολύ δύσκολο έως αδύνατο για τον διαπλεκόμενο να κάνει, παρασκηνιακά, οποιαδήποτε συμφωνία με τον Περιφερειάρχη ή με τον δήμαρχο, αφού δεν θα έχει εξασφαλισμένη την ψήφο του συμβούλου της πλειοψηφίας.

γ) Δεν μπορεί εκ των προτέρων να εκτιμηθεί αν στα περιφερειακά ή δημοτικά συμβούλια θα υπάρχει η αναγκαία συνοχή, ώστε να μπορεί να εξασφαλιστεί η λειτουργία τους ως συλλογικά όργανα. Η έλλειψη «ιδεολογικής αναφοράς» από τους συμβούλους, ίσως οδηγήσει στη μετατροπή των συμβουλίων σε ένα άθροισμα ατόμων, χωρίς πολιτική ή ιδεολογική συνοχή, αφού κανένας δεν θα αποδέχεται κανέναν.

δ) Βέβαια το πελατειακό σύστημα, η διαπλοκή και άλλες παθογένειες, που για πολλές δεκαετίες επικρατούν και στον χώρο της αυτοδιοίκησης, δεν φαίνεται να περιορίζονται από τις προτεινόμενες μεταβολές.

Γενικότερα, για να πετύχει οποιαδήποτε αλλαγή σε θεσμικό επίπεδο θα πρέπει, οι φορείς που θα κληθούν να την υπηρετήσουν , να έχουν απαλλαγή από νοοτροπίες και συμπεριφορές ιδιοκτησιακής αντίληψης, της κομματικής ή ακόμη και προσωπικής εξάρτησης. Σε μια τέτοια περίπτωση «υψίστη σκοπιμότητα θα είναι η νομιμότητα» και ο ψηφοφόρος από πελάτης θα γίνει πολίτης με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Μέχρι τότε οι διαφημιστές- παρουσιαστές τηλεπροϊόντων θα πλασάρουν (τοπικά) εκείνους που έχουν «προφίλ» και πληρώνουν αδρά….